Τα λειζερ στην δερματολογια
Τα πρώτα λέιζερ χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία των παθήσεων του δέρματος πριν 40 χρόνια. Λέιζερ με αργό και διοξείδιο του άνθρακα (CO2) χρησιμοποιούνταν συχνά για τη θεραπεία καλοήθους αγγειακών βλαβών, όπως κηλίδες και αιμαγγειώματα. Αν και αυτές οι βλάβες μπορούσαν να περιοριστούν αποτελεσματικά, υπήρχε σε μεγάλο ποσοστό ο σχηματισμός ουλών ως ανεπιθύμητη παρενέργεια. Κατά τα τελευταία 20 χρόνια σημαντική πρόοδος στην τεχνολογία λέιζερ έχει φέρει επανάσταση στη χρήση και εφαρμογή ως θεραπεία πολλών παθήσεων του δέρματος και συγγενών βλαβών, συμπεριλαμβανομένων των αγγειακών και χρωματικών αλλοιώσεων, την αφαίρεση των τατουάζ, των ουλών και ρυτίδων. Σήμερα υπάρχει ένα ευρύ φάσμα λέιζερ που είναι διαθέσιμο για την ανάπλαση και την αναζωογόνηση του δέρματος.
Ιδιοτητες των laser
Τα λέιζερ είναι πηγές υψηλής έντασης του φωτός με τις ακόλουθες ιδιότητες:
- Μονοχρωματικό, δηλαδή, το φως είναι από ένα μόνο μήκος κύματος
- Συνεκτικό, δηλαδή, τα κύματα δέσμης φωτός είναι σε φάση
- Με παράλληλες ακτίνες, δηλαδή, οι ακτίνες φωτός ταξιδεύουν παράλληλα
Το Φως του λέιζερ μπορεί να εστιαστεί με ακρίβεια σε μικρά σημεία με πολύ υψηλή ενέργεια. Το φως παράγεται εντός μιας οπτικής κοιλότητας που περιέχει ένα μέσο, το οποίο μπορεί να είναι αέριο όπως, αργόν, κρυπτόν, διοξείδιο του άνθρακα, υγρό ή στερεό όπως, ρουμπίνι, νεοδύμιο: ύττριο-αλουμίνιο-γρανάτης, αλεξανδρίτης. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη διέγερση των μορίων μέσω του λέιζερ, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση ενός φωτονίου του φωτός καθώς επιστρέφει σε μια σταθερή κατάσταση. Κάθε μέσο παράγει ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος φωτός, το οποίο μπορεί να είναι εντός του ορατού φάσματος (βιολετί 400 έως κόκκινο 700nm) ή υπέρυθρο φάσμα (πάνω από 700 nm). Οι αγγειακές βλάβες του δέρματος περιέχουν οξυγονωμένη αιμοσφαιρίνη, η οποία απορροφά έντονα το ορατό φως σε 418, 542 και 577 nm, ενώ οι μελαγχρωματικές βλάβες του δέρματος περιέχουν μελανίνη, η οποία έχει ένα ευρύ φάσμα απορρόφησης στο ορατό και το υπέρυθρο μήκος κύματος. Τα λέιζερ με υπέρυθρες είναι σε γενικές γραμμές καταστροφικά επειδή απορροφώνται από το νερό εντός και μεταξύ των κυττάρων του δέρματος, τα οποία κύτταρα είναι κατά 70-90% νερό. Στόχος είναι να εστιαστούν οι βλάβες χωρίς να επηρεαστεί ο περιβάλλον ιστός. Με τους σύντομους παλμούς μειώνεται η ανάπτυξη της θερμότητας αποτρέποντας έτσι την θερμική βλάβη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ουλές.
Ποσα ειδη λειζερ υπαρχουν;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι λέιζερ που χρησιμοποιούνται στη δερματοχειρουργική. Παλαιότερες τεχνολογίες λέιζερ, όπως το συνεχές κύμα (continuous wave CW) διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και αργού έχουν αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό με ήμι-συνεχές κύματος λέιζερ (quasi-CW laser) και παλμικά λέιζερ. Οι κορυφές απορρόφησης του μήκος κύματος του φωτός των λέιζερ, η διάρκεια παλμού και πώς ο ιστός του στοχευμένου δέρματος που το απορροφά καθορίζει τις κλινικές εφαρμογές των τύπων λέιζερ.
Ποιες δερματικες παθησεις μπορουν να αντιμετωπιστουν με λειζερ;
- Λέιζερ για αγγειακές βλάβες: Τα λέιζερ έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για τη θεραπεία μιας ποικιλίας αγγειακών βλαβών, συμπεριλαμβανομένων επιφανειακών αγγειακών δυσπλασιών (λεκέδες), τηλεαγγειεκτασιών προσώπου, αιμαγγειώματα, πυογόννα κοκκιώματα, το σάρκωμα Kaposi και το ποικιλόδερμα του Civatte. Λέιζερ που έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων περιλαμβάνουν αργόν, APTD, KTP, Crypton, χαλκού, βρωμίδιο του χαλκού, παλμικά λέιζερ χρωστικής και Nd: YAG. Το αργό (CW) προκαλεί σε υψηλό βαθμό μη ειδική θερμική βλάβη και ουλές και τώρα έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από το κίτρινο φως CW και παλμικές θεραπείες με λέιζερ.
- Το παλμικό λέιζερ θεωρείται το λέιζερ επιλογής για τις περισσότερες αγγειακές βλάβες λόγω της ανώτερης κλινικής αποτελεσματικότητας και το χαμηλό προφίλ κινδύνου. Έχει δυνατότητα να στοχεύει μεγάλη επιφάνεια, 5 έως 10mm, επιτρέποντας στις μεγάλες βλάβες να αντιμετωπίζονται γρήγορα. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν μετεγχειρητικές μώλωπες (πορφύρα), οι οποίες υποχωρούν στις 1-2 εβδομάδες και παροδικές αλλαγές της μελάγχρωσης. Ξηρότητα, αλλαγές στην υφή και ουλές είναι σπάνιες.
- Λέιζερ για τατουάζ και μελαγχρωματικές βλάβες
- Λέιζερ για αποτριχωση
- Λέιζερ για ρυτίδες προσώπου, ουλές προσώπου και δέρμα κατεστραμμένο από τον ήλιο
- Λέιζερ για χηλοειδή και υπερτροφικές ουλές
- Άλλες χρήσεις: Τα λέιζερ χρησιμοποιούνται μερικές φορές για την αφαίρεση των κονδυλωμάτων με εξάτμιση (laser CO2) ή την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων του δέρματος (PDL). Το λέιζερ CO2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αφαιρέσει βλάβες του δέρματος όπως σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση και κάποιους τύπους καρκίνου του δέρματος με εξάτμιση ή κοπή. Ωστόσο, η συμβατική χειρουργική επέμβαση ή η ηλεκτροχειρουργική μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για αυτές τις περιπτώσεις και έχουν λιγότερο κόστος. Το βιολετί-μπλε φως αλογονιδίου μετάλλου (407-420 nm) έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ακμής, επειδή έχει μια τοξική επίδραση στα βακτήρια της ακμής (Proprionibacterium acnes). Το λέιζερ Excimer χρησιμοποιεί ευγενές αέριο και αλογόνο για να παράγει υπεριώδη ακτινοβολία (308 nm), που θεραπεύει την ψωρίαση, όμως λόγω του μειονεκτήματος να καλύπτει μικρή επιφάνεια και η τάση να προκαλεί φλύκταινες κάνει την θεραπεία χρονοβόρα και δύσκολη στην εκτέλεση.
Ασφαλεια των λειζερ
Τα προληπτικά μέτρα ασφαλείας εξαρτώνται από τον τύπο του λέιζερ που χρησιμοποιείται και σε ποια ρύθμιση βρίσκεται. Αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν:
- Διεξοδική κατάρτιση του γιατρού
- Προστασία των ματιών για τον ασθενή και τον χρήστη
- Σήμανση έξω από το χώρο θεραπείας
- Χρήση μη αντανακλαστικών οργάνων
- Αποφυγή εύφλεκτων υλικών.
Παρενεργειες λειζερ
- Προσωρινό άλγος, ερυθρότητα, μώλωπες, φλύκταινες
- Μόλυνση και επανενεργοποίησης του απλού έρπητα
- Αλλαγές στη χρωστική του δέρματος (καφέ και άσπρα σημάδια), η οποία μπορεί να είναι μόνιμη
- Ουλές σπάνια
by 