Τι Ειναι η Ψωριαση
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια δερματική πάθηση που προκαλεί τα κύτταρα του δέρματος να αυξάνονται πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται παχιές, λευκές, ασημί ή κόκκινες κηλίδες σαν λέπια στο δέρμα.
Κανονικά, τα κύτταρα του δέρματος αυξάνονται σταδιακά και ξεφλουδίζουν περίπου κάθε 4 εβδομάδες. Νέα κύτταρα δέρματος αναπτύσσονται για να αντικαταστήσουν τα εξωτερικά στρώματα.
Αλλά στην ψωρίαση, τα νέα κύτταρα δέρματος κινούνται γρήγορα προς την επιφάνεια του δέρματος σε ημέρες αντί για εβδομάδες, διαμορφώνοντας πυκνά μπαλώματα που ονομάζονται πλάκες. Οι πλάκες κυμαίνονται σε μέγεθος από μικρές σε μεγάλες. Πιο συχνά εμφανίζονται στα γόνατα, στους αγκώνες, στο τριχωτό της κεφαλής, στα χέρια, στα πόδια ή χαμηλά στην πλάτη. Η ψωρίαση είναι πιο συχνή σε ενήλικες, αλλά εμφανίζεται σε παιδιά και έφηβους.
Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Δεν μπορεί να μεταδοθεί από επαφή από άτομο σε άτομο.
Αιτίες της ψωρίασης
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ψωρίαση εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά, προκαλώντας φλεγμονή και απολέπιση του δέρματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ψωρίαση είναι κληρονομική και οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες.
Τα άτομα με ψωρίαση συχνά παρατηρούν εξάρσεις και το δέρμα τους χειροτερεύει. Παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν αυτές τις εξάρσεις περιλαμβάνουν ένα ψυχρό και ξηρό κλίμα, λοιμώξεις, στρες, ξηρό δέρμα και η λήψη ορισμένων φαρμάκων.
Συμπτώματα ψωρίασης
Τα συμπτώματα της ψωρίασης εμφανίζονται με διαφορετικούς τρόπους. Η ψωρίαση μπορεί να είναι ήπια, με μικρές περιοχές εξανθήματος. Όταν η ψωρίαση είναι μέτρια ή σοβαρή, το δέρμα έχει φλεγμονή με κόκκινες ανυψωμένες περιοχές που ολοκληρώνεται με χαλαρές, ασημένιες φλούδες δέρματος σαν λέπια. Αν η ψωρίαση είναι σοβαρή, το δέρμα έχει φαγούρα, είναι ευαίσθητο στο άγγιγμα και μερικές φορές σχηματίζονται μεγάλα μπαλώματα τα οποία δημιουργούν δυσφορία. Τα μπαλώματα μπορεί να ενωθούν και να καλύψουν μεγάλες περιοχές του δέρματος, όπως ολόκληρη τη πλάτη.
Σε ορισμένα άτομα, η ψωρίαση προκαλεί ευαισθησία, πόνο και οίδημα των αρθρώσεων. Αυτό ο τύπος ψωρίασης ονομάζεται ψωριασική αρθρίτιδα. Αυτή η αρθρίτιδα μπορεί επίσης να επηρεάσει τα νύχια, προκαλώντας την καθίζηση, την αλλαγή χρώματος και τον διαχωρισμό των νυχιών. Τα νεκρά κυττάρα του δέρματος μπορούν να συγκεντρωθούν κάτω από τα νύχια.
Τα συμπτώματα συχνά εξαφανίζονται (έρχονται σε ύφεση), ακόμα και χωρίς θεραπεία, και στη συνέχεια επιστρέφουν (φουντώνουν).
Μορφες Ψωριασης
Γνωρίζοντας το είδος της ψωρίασης βοηθά εσάς και το γιατρό σας να δημιουργήσετε ένα σχέδιο θεραπείας. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μόνο έναν τύπο κάθε φορά. Μερικές φορές, αφού εξαλειφθούν τα συμπτώματά, μια νέα μορφή της ψωρίασης ενεργοποιείται.
Ακολουθούν οι επτά τύποι της ψωρίασης.
Ψωρίαση κατά πλάκας
Ο πιο κοινός τύπος. Περίπου 8 στους 10 ανθρώπους με ψωρίαση έχουν αυτό τον τύπο.
Σταγονοειδής ψωρίαση
Αυτός ο τύπος εμφανίζεται συχνά σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες. Συμβαίνει σε λιγότερο από 2% των περιπτώσεων.
Η σταγονοειδής ψωρίαση προκαλεί μικρές, ροζ-κόκκινες κηλίδες στο δέρμα.
Ανάστροφη ψωρίαση
Εμφανίζεται με περιοχές που έχουν ανοιχτό κόκκινο χρώμα και λεία υφή χωρίς λέπια.
Φλυκταινώδης ψωρίαση
Σπάνιος τύπος ψωρίασης που εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες. Προκαλεί φλύκταινες με πύον που περιβάλλονται από κόκκινο δέρμα. Φαίνεται μολυσματική αλλά δεν είναι.
Ερυθροδερμική ψωρίαση
Αυτός ο τύπος είναι λιγότερο συχνός, αλλά πολύ σοβαρός. Επηρεάζει το μεγαλύτερο μέρος του σώματος και προκαλεί εκτεταμένη, φλόγωση του δέρματος που εμφανίζεται σαν έγκαυμα.
Ψωρίαση των ονύχων
Έως το ήμισυ των ατόμων με ψωρίαση έχουν μεταβολές στα νύχια. Ακόμη πιο συχνό φαινόμενο σε άτομα που έχουν ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία επηρεάζει τις αρθρώσεις.
Ψωριασική Αρθρίτιδα
Κατάσταση που συνδυάζει την ψωρίαση με την αρθρίτιδα (φλεγμονή των αρθρώσεων). Στο 70% των περιπτώσεων, οι άνθρωποι έχουν ψωρίαση για περίπου 10 χρόνια πριν από την ανάπτυξη της ψωριασικής αρθρίτιδας. Περίπου το 90% των ανθρώπων με ψωριασική αρθρίτιδα παρουσιάζουν αλλαγές στα νύχια.
Θεραπεια για ψωριαση
Οι θεραπείας της ψωρίασης έχουν ως στόχο:
- Να σταματήσουν την γρήγορη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος ώστε να μειωθεί η φλεγμονή και ο σχηματισμός ψωριασικών πλακών
- Την αφαίρεση της μεγάλης συγκέντρωσης δέρματος (λέπια) και τη λείανση της επιδερμίδας με τοπικές θεραπείες που εφαρμόζονται στο δέρμα
Οι θεραπείες ψωρίασης χωρίζονται σε τρεις βασικούς τύπους: τοπικές θεραπείες, φωτοθεραπείες και συστηματικές θεραπείες.
Τοπικες θεραπειες ψωριασης
Οι κρέμες και αλοιφές δερματικής εφαρμογής θεραπεύουν αποτελεσματικά την ήπια και μέτρια ψωρίαση. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, οι κρέμες είναι πιθανό να συνδυάζονται με από του στόματος θεραπεία ή φωτοθεραπεία. Τοπικές θεραπείες της ψωρίασης περιλαμβάνουν:
- Ενυδάτωση και λοσιόν. Χωρίς ιατρική συνταγή, κρατούν το δέρμα ενυδατωμένο και βοηθούν στον έλεγχο των ξεσπασμάτων. Σε γενικές γραμμές οι παχιές λιπαρές λοσιόν που παγιδεύουν την υγρασία στο δέρμα ενεργούν καλύτερα.
- Σαλικυλικό οξύ. Απομακρύνει τα “λέπια” που εμφανίζονται στα μπαλώματα της ψωρίασης. Υπάρχει σε λοσιόν, γέλη, σαπούνι και σαμπουάν. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν συνδυάζεται με άλλες θεραπείες. Η αφαίρεση των νιφάδων νεκρών κυττάρων του δέρματος επιτρέπει σε άλλα φάρμακα να λειτουργήσουν καλύτερα.
- Πίσσα από άνθρακα. Βοηθάει την επιβράδυνση της ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος και δίνει στο δέρμα καλύτερη όψη. Έρχεται σε πάρα πολλές διαφορετικές μορφές. Το σαμπουάν χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τη θεραπεία της ψωρίασης του τριχωτού της κεφαλής.
Η πίσσα έχει δυσάρεστη οσμή και μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και να λεκιάσει τα ρούχα. Ακολουθήστε τις οδηγίες προσεκτικά. - Τοπικά κορτικοστεροειδή. Αντιφλεγμονώδεις κρέμες ή αλοιφές που επιβραδύνουν την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Έρχονται σε διαφορετικές περιεκτικότητες. Οι πιο αδύναμες φόρμουλες χρησιμοποιούνται στις ευαίσθητες περιοχές όπως οι περιοχές του προσώπου, το λαιμό, τη βουβωνική χώρα και τη μασχάλη. Οι ισχυρότερες φόρμουλες χρησιμοποιούνται σε πιο απαιτητικές περιοχές όπως οι αγκώνες και τα γόνατα.
- Ανάλογο της βιταμίνης D. Οι κρέμες, λοσιόν και διαλύματα καλσιποτριένης επιβραδύνουν την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Για μακροχρόνια χρήση, τα προϊόντα αυτά μπορούν να είναι ασφαλέστερα από ότι τα στεροειδή, αλλά μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει χρήση της βιταμίνης D σε συνδυασμό με ένα κορτικοστεροειδές.
- Τοπικά ρετινοειδή. Ρετινοειδή, όπως το ταζαροτένιο, μπορεί να βοηθήσει την ανάπτυξη και την απόπτωση των κυττάρων του δέρματος. Αυτές οι γέλες ή κρέμες έχουν βιταμίνη Α και διατίθενται σε διαφορετικές περιεκτικότητες.
Συνήθως, μπορείτε να εφαρμόσετε μία μικρή ποσότητα σε κάθε αλλοίωση μία φορά την ημέρα πριν την κατάκλιση.
Οι γιατροί συστήνουν σε γυναίκες που είναι έγκυες ή που σκοπεύουν να κυοφορήσουν να μην κάνουν χρήση αυτών των προϊόντων.
- Ανθραλίνη. Επιβραδύνει την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος και μειώνει τη φλεγμονή. Δεν έχει σοβαρές παρενέργειες, αλλά μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και λεκιάζει ρούχα, σεντόνια και το δέρμα. Συχνά χρησιμοποιείται με άλλα φάρμακα.
- Αναστολείς καλσινευρίνης. Οι ουσίες τακρόλιμους και πιμεκρόλιμους βοηθούν να σταματήσει το πρήξιμο (φλεγμονή). Μερικές φορές χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ψωρίασης, όταν άλλα φάρμακα δεν λειτουργούν.
Νέα Κατηγορία
Φωτοθεραπείες Ψωρίασης
Η φωτοθεραπεία, περιλαμβάνει την έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία σε τακτική βάση και κάτω από ιατρική παρακολούθηση. Οι θεραπείες γίνονται σε ιατρείο ή σε κλινική ψωρίασης. Το κλειδί της επιτυχίας για την φωτοθεραπεία είναι η συνέπεια.
Μάθετε για τα διάφορα είδη φωτοθεραπείας για την ψωρίαση:
UVB Φωτοθεραπεία
Η υπεριώδης ακτινοβολία Β (UVB) υπάρχει στο φυσικό φως του ήλιου και είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για την ψωρίαση. Η UVB διαπερνά την επιδερμίδα και επιβραδύνει την ανάπτυξη των προσβεβλημένων κυττάρων του δέρματος. Η θεραπεία περιλαμβάνει την έκθεση του δέρματος σε μια τεχνητή πηγή φωτός UVB για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα και προγραμματισμένα.
Υπάρχουν δύο τύποι θεραπείας UVB, ευρέως και στενού φάσματος. Η κύρια διαφορά μεταξύ τους είναι ότι οι λαμπτήρες στενού φάσματος UVB εκπέμπουν μικρότερο φάσμα υπεριώδους φωτός. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η στενού φάσματος UVB καθαρίζει την ψωρίαση πιο γρήγορα και παράγει μεγαλύτερα διαστήματα ύφεσης σε σχέση με την ευρέως φάσματος UVB. Επίσης, μπορεί να είναι αποτελεσματική με λιγότερες θεραπείες την εβδομάδα από ότι η ευρέως φάσματος UVB.
Ψωραλένια + UVA (PUVA)
Όπως και η UVB, η UVA υπάρχει στο φως του ήλιου. Σε αντίθεση με τη UVB, η UVA είναι σχετικά αναποτελεσματική, εκτός αν χρησιμοποιηθεί με ένα φωτοευαισθητοποιητικό φάρμακο τη ψωραλένια, η οποία χορηγείται τοπικά ή από το στόμα. Αυτή η διαδικασία, που ονομάζεται PUVA, επιβραδύνει την υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος και μπορεί να καθαρίσει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Η ψωρίαση κατά πλάκας, η σταγονοειδής ψωρίαση και η ψωρίαση των παλαμών και των πελμάτων, σε σταθερή κατάσταση είναι πιο δεκτικές σε θεραπεία PUVA.
Excimer laser
Η θεραπεία με excimer laser είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση της χρόνιας, εντοπισμένης ψωρίασης, εκπέμπει μια δέσμη υψηλής έντασης του υπεριώδους φωτός Β (UVB) προς τις ψωρισιακές πλάκες.
Το λέιζερ excimer μπορεί να στοχεύσει επιλεγμένες περιοχές του δέρματος που επηρεάζονται από ήπια έως μέτρια ψωρίαση, και έρευνα δείχνει ότι είναι μια ιδιαίτερα αποτελεσματική θεραπεία για τη ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής. Έρευνα σε μια μικρή σειρά ασθενών έδειξε ότι η θεραπεία με λέιζερ, σε συνδυασμό με ένα τοπικό στεροειδή, καθάρισε ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής που αντιστεκόταν σε άλλη θεραπεία.
Η ατομική ανταπόκριση στη θεραπεία ποικίλλει. Μπορεί να πάρει κατά μέσο όρο από τέσσερις έως δέκα συνεδρίες για να φανούν τα αποτελέσματα, ανάλογα με τη περίπτωση της ψωρίασης. Συνιστάται οι ασθενείς να λαμβάνουν δύο θεραπείες την εβδομάδα, με ένα ελάχιστο διάστημα 48 ωρών μεταξύ των θεραπειών.
Συστηματικη φαρμακευτικη θεραπεια ψωριασης
Εάν έχετε μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση, ο γιατρός μπορεί να προτείνει “συστηματικά φάρμακα”, τα φάρμακα επηρεάζουν ολόκληρο το σώμα. Χρησιμοποιούνται συνήθως όταν η ψωρίαση καλύπτει περισσότερο από το 5% με 10% του σώματος και δεν έχει υπάρξει βελτίωση από άλλες μεθόδους, όπως φωτοθεραπεία και τοπικές θεραπείες με κρέμες, αλοιφές και διαλύματα.
Ενώ η συστηματική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει, πολλά από τα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες. Ο γιατρός θα πρέπει να σας παρακολουθεί στενά.
Επιλέγοντας τη Σωστή Θεραπεία
Μεθοτρεξάτη. Αυτό το φάρμακο ανακουφίζει τα συμπτώματα της ψωρίασης, ανακόπτοντας το ανοσοποιητικό σύστημα (το σύστημα άμυνας του οργανισμού ενάντια στα μικρόβια) και σταματώντας την ταχεία ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος.
Η λήψη του φάρμακου γίνεται είτε από το στόμα ή με ένεση. Συνήθως, η δόση είναι μια φορά την εβδομάδα και αποτελέσματα φαίνονται μετά από 4 με 6 εβδομάδες.
Κατά το διάστημα λήψης μεθοτρεξάτης, θα πρέπει να γίνονται τακτικές εξετάσεις αίματος για την παρακολούθηση των κυττάρων και της ηπατικής λειτουργίας.
Κυκλοσπορίνη. Όπως η μεθοτρεξάτη, λειτουργεί ως τροχοπέδη στο ανοσοποιητικό σύστημα και επιβραδύνει την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Συνήθως χρησιμοποιείται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις ψωρίασης, όταν τίποτε άλλο δεν λειτουργεί.
Η κυκλοσπορίνη λαμβάνετε από το στόμα. Ενώ βοηθάει να καθαρίσει η ψωρίαση, τα οφέλη συνήθως διαρκούν μόνο για όσο διάστημα χρησιμοποιείτε.
Υδρέα (υδροξυουρία). Έχει λιγότερες παρενέργειες από ότι μερικά από τα ισχυρότερα συστηματικά φάρμακα, αλλά είναι επίσης λιγότερο αποτελεσματικό.
Βιολογικοί παράγοντες. Στοχεύουν σε συγκεκριμένο τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος. Εμποδίζουν τη δράση των Τ-λεμφοκυττάρων, τα οποία δημιουργούν την φλεγμονή της ψωρίασης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουν σημαντικά λιγότερες παρενέργειες από την παραδοσιακή συστηματική θεραπεία.
Χρησιμοποιούνται γενικά μόνο για μέτριες έως σοβαρές περιπτώσεις της ψωρίασης και της ψωριασικής αρθρίτιδας όταν δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες.
Υπαρχει μονιμη θεραπεια για την ψωριαση;
Η ψωρίαση δεν είναι ιάσιμη, αλλά είναι αντιμετωπίσιμη. Ο στόχος είναι να βρεθεί ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επιβραδυνθεί η υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων με τις λιγότερες δυνατές παρενέργειες.
Ατομική φροντίδα για την ψωρίαση
- Αποφύγετε όλους τους παράγοντες που προκαλούν την ψωρίαση.
- Μειώστε τα επίπεδα στρες με γιόγκα και αθλητικές δραστηριότητες.
- Μετά το μπάνιο ή το πλύσιμο στεγνώστε το δέρμα απαλά. Μην τρίβετε την πετσέτα δυνατά στο δέρμα.
- Να αποφεύγετε το σαπούνι, το σαπούνι ξηραίνει το δέρμα. Υπάρχουν προϊόντα καθαρισμού χωρίς σαπούνι.
- Απλώστε ενυδατική κρέμα στις πληγείσες περιοχές.
- Επιλέξτε βαμβακερά ρούχα αντί συνθετικά.