Ορισμος
Η ακμή είναι φλεγμονώδης πάθηση των αδένων που παράγουν το σμήγμα και από την οποία νοσούν συνήθως έφηβοι και νέοι και των δύο φύλων. Πολύ συχνά η ακμή αφήνει ουλές κυρίως στο πρόσωπο αλλά και στο σώμα. Τα σημάδια από ακμήείναι πρόβλημα που δημιουργεί απογοήτευση, ειδικά όταν βρίσκονται στο πρόσωπο. Υπάρχουν όμως θεραπείες ώστε να αντιμετωπιστούν οι ουλές, να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση και να αποκατασταθεί η αυτοεκτίμηση.
Πως προκαλουνται οι ουλες ακμης;
Τα σημάδια ακμής είναι πιο συχνά το προϊόν μιας φλεγμονώδους πληγής, όπως μια βλατίδα, φλύκταινα ή κύστη προερχόμενες από την ακμή. Οι φλεγμονώδεις κηλίδες εμφανίζονται όταν το θυλάκιο, ή πόρος, διογκώνεται από την υπερβολική λιπαρότητα, τα νεκρά κύτταρα του δέρματος και τα βακτήρια.
Ο πόρος διογκώνεται, προκαλώντας ρήγμα στο τοίχωμα του θυλακίου. Εάν η ρήξη εμφανιστεί κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, η βλάβη είναι συνήθως ήπια και η επούλωση γρήγορη. Πιο σοβαρές βλάβες προκύπτουν όταν υπάρχει βαθιά ρήξη στο τοίχωμα του θύλακα, οι μολυσμένοι παράγοντες διαρρέουν μέσα στο χόριο και καταστρέφουν τον υγιή ιστό του δέρματος.
Για την επούλωση των πληγών το δέρμα παράγει νέες ίνες κολλαγόνου. Το κολλαγόνο είναι η ινώδης πρωτεΐνη που δίνει στο δέρμα τη δύναμη και την ελαστικότητα του. Κατά την επούλωση, ενίοτε, το σώμα παράγει επιπλέον κολλαγόνο, το οποίο δημιουργεί μια μάζα των αντληθέντων ιστών στην επιφάνεια του δέρματος. Αυτό το είδος της ουλής ονομάζεται υπερτροφική ή χηλοειδής ουλή.
Συνηθέστερα, η ακμή προκαλεί ατροφικές ουλές. Οι ατροφικές ουλές αναπτύσσονται όταν υπάρχει απώλεια ιστού. Οι εμβυθισμένες στενές ουλές (ice pick) και οι εμβυθισμένες πλατιές ουλές (box car) είναι δύο παραδείγματα ατροφικών ουλών.
Η ανάπτυξη της ουλής είναι ανάλογη με την φλεγμονή. Όσο μεγαλύτερη είναι η φλεγμονή στο δέρμα, τόσο πιο πιθανό είναι να δημιουργηθεί ουλή. Κλειστοί και ανοιχτοί φαγέσωρες και άλλες μη-φλεγμονώδεις βλάβες συνήθως δεν προκαλούν ουλές επειδή αυτοί οι τύποι των βλαβών δεν τραυματίζουν τον ιστό του δέρματος. Συχνά, αυτό που ίσως θεωρούμε ουλή ακμής στην πραγματικότητα πρόκειται για μετά-φλεγμονώδη υπέρχρωση. Αυτός ο προσωρινός υπερχρωματισμός του δέρματος εξασθενεί συνήθως τελικά από μόνος του.
Προληψη για να αποφυγουμε σημαδια απο ακμη
Για να μειωθεί η πιθανότητα των ουλών ακμής, πρέπει να γίνει προσπάθεια μείωσης των φλεγμονωδών ξεσπασμάτων στο μέγιστο. Με προσαρμοσμένη, στις ανάγκες σας, και έγκαιρη αντιμετώπιση της ακμής με σύγχρονες μεθόδους δερματολογίας και την αποφυγή από του στόματος λήψης φαρμάκων μειώνονται οι πιθανότητες για την δημιουργία ουλών ακμής.
Επιπλέον πρέπει να αποφεύγεται η δακτυλική πίεση στις βλατίδες, φλύκταινες και κύστες που δημιουργούνται από την ακμή διότι οι μολυσμένοι παράγοντες εισέρχονται βαθύτερα στο χόριο, με αποτέλεσμα την εξάπλωση της μόλυνσης σε άλλους ιστούς και επιδείνωση της φλεγμονής.
Οι γενικοι τυποι ουλων ακμης ειναι δυο και προσδιοριζονται απο την ιδια την φλεγμονη
- Οι ουλές που δημιουργούνται από την αύξηση του ιστού είναι οι υπερτροφικές ή χηλοειδείς ουλές ακμής.
- Οι ουλές που δημιουργούνται από την από την απώλεια ιστού είναι οι ατροφικές ουλές ακμής.
Υπερτροφικες ή Χηλοειδεις Ουλες
Οι ουλές που προεξέχουν ονομάζονται υπερτροφικές ή χηλοειδείς ουλές. Οι υπερτροφικές ουλές είναι εκείνες που σχηματίζονται από την υπερπαραγωγή κολλαγόνου κατά την επούλωση των πληγών της ακμής, δημιουργώντας μια προεξέχουσα ακανόνιστη ουλή από ινώδη σφιχτό ιστό στο σημείο της βλάβης. Η ανάπτυξη των υπερτροφικών και χηλοειδών ουλών είναι λιγότερο συχνή σε ασθενείς με ακμή από ότι οι ατροφικές ουλές. Μια σειρά από παράγοντες μπορούν δυνητικά να καθορίσουν την εξέλιξη, όπως η σοβαρότητα της ακμής και η διάρκεια της, η γενετική (κληρονομικότητα) και οι δευτερογενείς λοιμώξεις.
Ατροφικες Ουλες Ακμης
Οι ατροφικές ουλές είναι ο πιο κοινός τύπος ουλής που προκύπτει από φλεγμονώδη ακμή. Μέσα σε αυτή την κατηγορία των ουλών υπάρχουν οι κάτωθι κύριοι τύποι που είναι συνηθέστεροι σε πάσχοντες από ακμή:
- Εμβυθισμένες στενές ουλές (ice-pick scars): Στενή ουλή που εκτείνεται βαθιά μέσα στο χόριο. Αυτός ο τύπος ουλής αφήνει μικρή, αλλά εμφανή, “τρύπα”. Το δέρμα φαίνεται σαν να έχει τρυπηθεί από αιχμηρό όργανο ή παγοθραύστη εξ ου και το αγγλικό όνομα ice-pick. Οι ουλές ice-pick προκαλούνται από φλεγμονώδη έξαρση, όπως μία βαθύ βλατίδα ή κύστη. Πιο συχνά δημιουργούνται στα μάγουλα.
- Εμβυθισμένες πλατιές ουλές (box car – βαγόνι): Στρογγυλές ή ωοειδές με απότομες πλευρές. Έχουν παρόμοια εμφάνιση με τις ουλές της ανεμοβλογιάς. Οι box car ουλές προκύπτουν όταν μία φλεγμονώδης πληγή ακμής καταστρέφει τον ιστό, αφήνοντας μία βυθισμένη περιοχή πάνω στο δέρμα. Οι ουλές box car μπορεί να είναι ήπιες και επιφανειακές, ή βαθύτερες και πιο σοβαρές.
- Κυματοειδείς ουλές (rolling): Σχετικά ευρείες κοιλότητες στο δέρμα που έχουν στρογγυλεμένες, κεκλιμένες άκρες. Ο συνδυασμός αρκετών από αυτούς τους τύπους των ουλών σε μια περιοχή του δέρματος δίνει μια κυματοειδή εμφάνιση, εξ ου και το όνομα.
- Υποδόριες σήραγγες και συρρινώσεις: Πρόκειται για σημάδια από ακμή που μπορεί να μεταβάλλουν το περίγραμμα του προσώπου με δύσκολη αντιμετώπιση.
Θεραπεια ουλων ακμης
- Με ενέσιμο κολλαγόνο: Επιλέγεται ο κατάλληλος τύπος κολλαγόνου με σκοπό να “γεμίσει” και να σηκωθεί η ατροφική ουλή ακμής ώστε να είναι στο επίπεδο του φυσιολογικού δέρματος.
- Μεσαίου βάθους ή βαθειά χημικά peeling: Με τη σωστή χρήση τους επιτυγχάνεται η ομαλοποίηση της υφής του δέρματος , η ενεργοποίηση της κολλαγονογένεσης και η άμβλυνση των βαθιών ουλών.
- Dermabration (μηχανική δερμοαπόξεση): Ανάλογα με το πόσο επεμβατική θα είναι η τεχνική μπορούμε να φθάσουμε αρκετά βαθιά μέχρι το θηλώδες χόριο αντιμετωπίζοντας και τις πιο επίμονες ουλές ακμής.
- Fractional laser’s:
- Με επεμβατικά laser Co2. Προκαλείται για ελεγχόμενη εξάχνωση ιστού και ενεργοποίηση της ανάπλασης – απαιτούνται περίπου τρεις συνεδρίες για ένα βέλτιστο αποτέλεσμα.
- Με μη επεμβατικά laser ERBIUM (FRAXEL, MOSAIC). Αφαιρούν ομοιόμορφα τα επιφανειακά τμήματα της επιδερμίδας και του χορίου χωρίς έντονη θερμική βλάβη
- Με Δερματοχειρουργική επέμβαση: Σπάνια πλέον απαιτείται, ιδιαίτερα σε υπολειμματικές κύστεις που υποτροπιάζουν συχνά.
Παλαιότερες τεχνικές για τα σημάδια από ακμή όπως διήθηση με ενέσιμα κορτικοστεροειδή ή κρυοθεραπεία έχουν καταστεί λιγότερο χρήσιμα, με την πρόοδο των τεχνολογικών θεραπευτικών μέσων.