Πολλαπλές είναι οι επιπτώσεις του σακχαρώδους διαβήτη στον οργανισμό, ο οποίος επηρεάζει, μεταξύ άλλων, την καρδιά, τα μάτια, τα νεύρα και τα ούλα. Ενώ είναι γνωστός σε όλους ο κίνδυνος που διατρέχουν οι διαβητικοί για ανάπτυξη πληγών στο πόδι (διαβητικό πόδι), είναι σχεδόν άγνωστες οι δερματικές παθήσεις που προκαλεί. Ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη, όλοι οι ασθενείς αντιμετωπίζουν αξιοσημείωτο κίνδυνο αλλεργικών αντιδράσεων ή δερματικών εκδηλώσεων που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σοβαρές. Συχνά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ύπαρξης αδιάγνωστου διαβήτη, σε όσους ξέρουν να αναγνωρίσουν τα “σημάδια”. Οι ενδείξεις αυτές δίνουν, δηλαδή, το έναυσμα για έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη και έλεγχό του, προτού προκαλέσει σοβαρές βλάβες.
«Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη μπορούν να παρουσιάσουν μια σειρά από παθήσεις του δέρματος, οι οποίες χωρίς τη σωστή και έγκαιρη φροντίδα μπορούν να εξελιχθούν και να ταλαιπωρήσουν αρκετά τον ασθενή μέχρι να αποθεραπευτούν. Ο κνησμός, οι μυκητιασικές και βακτηριακές λοιμώξεις, η ξηρότητα, ο αποχρωματισμός ή υπερχρωματισμός του δέρματος είναι από τις πιο γνωστές δερματικές επιπτώσεις της πάθησης», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Συγκεκριμένα, οι διαβητικοί είναι πιθανό να εμφανίσουν λέπτυνση του δέρματος, πάχυνση και αποχρωματισμό των νυχιών. Κάποιοι ασθενείς έχουν κρύο δέρμα, που είναι συνέπεια της στένωσης των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν το δέρμα, δηλαδή της αθηροσκλήρωσης.
Στη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών εκδηλώνεται, σπανίως βέβαια, φυσαλιδώδη δερματοπάθεια, η οποία προκαλεί στρογγυλές ή ωοειδείς φουσκάλες γεμάτες με υποκίτρινο υγρό, σαν εκείνες που εμφανίζονται μετά από κάψιμο. Πρόκειται για μια εν δυνάμει επικίνδυνη πάθηση των ηλικιωμένων ασθενών με διαβήτη. Εξίσου απειλητική γίνεται όταν μένει αθεράπευτη.
Αρκετά συχνά εμφανίζουν και διαβητική δερματοπάθεια, δηλαδή βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του δέρματος, η οποία εκδηλώνεται με μικρές, καφέ κηλίδες στα πόδια.
Επίσης, όσοι δεν καταφέρνουν να ρυθμίσουν το διαβήτη τους ή δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτόν διατρέχουν κίνδυνο να παρουσιάσουν διαβητικά έλκη, κυρίως στον άκρα πόδα, εξαιτίας της κακής κυκλοφορίας του αίματος και της βλάβης των νεύρων που προκαλεί η πάθηση.
Στους γλουτούς, στο πίσω μέρος των γονάτων, στους μηρούς και στους αγκώνες είναι πιθανό να παρουσιαστεί εξανθηματικό ξάνθωμα, δηλαδή μικρά σπυράκια. Στην αρχή έχουν κόκκινο χρώμα, προοδευτικά γίνονται κίτρινα και προκαλούν φαγούρα.
Στα δάχτυλα (ποδιών και χεριών) είναι πιθανό να εμφανιστεί σκληροδακτυλία, η οποία αλλάζει την υφή του δέρματος, μετατρέποντάς το σε σκληρό, παχύ και κηρώδες.
Σπανίως παρατηρείται λιποειδική νεκροβίωση, η οποία εκδηλώνεται με την εμφάνιση μικρών, στέρεων εξογκωμάτων σαν σπυράκια, τα οποία στη συνέχεια μετατρέπονται σε μικρές ή μεγαλύτερες περιγεγραμμένες περιοχές με πρησμένο και σκληρό δέρμα.
Ο ομαλός λειχήνας είναι άλλη μια πάθηση που είναι πιθανό να εμφανιστεί στους διαβητικούς, η οποία προκαλεί ερυθρές πολυγωνικές βλατίδες (ανυψώσεις) στο δέρμα ή και το στόμα και δυστροφία στα νύχια τους.
Ένα ποσοστό ασθενών παρουσιάζει αλλαγές στο χρώμα του δέρματος, όπως λεύκη, δηλαδή εμφάνιση ανοιχτόχρωμων κηλίδων σε διάφορα σημεία του σώματος ή μελανίζουσα ακάνθωση, δηλαδή εμφάνιση σκουρόχρωμων περιοχών όπου το δέρμα γίνεται σταδιακά παχύ και βελούδινο στα σημεία που διπλώνει – συνήθως στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα και στο πίσω μέρος του λαιμού – που μπορεί να έχουν δυσάρεστη οσμή ή να προκαλούν κνησμό.
Εκτός από τις σπάνιες αυτές επιπτώσεις του σακχαρώδη διαβήτη στο δέρμα, υπάρχουν και πιο συχνές δερματικές εκδηλώσεις, όπως ο κνησμός, οι βακτηριακές λοιμώξεις, οι οποίες εκδηλώνονται με πρήξιμο, ερυθρότητα, αίσθημα καύσου και πόνο και οι μυκητιασικές λοιμώξεις, οι οποίες προκαλούν φαγούρα, κόκκινα εξανθήματα, συχνά με μικροσκοπικές φουσκάλες ή φολίδες, σε ζεστές, υγρές πτυχές του δέρματος.
Το σημαντικότερο πρόβλημα που δημιουργείται στο δέρμα των διαβητικών, όμως, είναι η ξηρότητα. Αιτίες πρόκλησής της είναι κυρίως η αφαίρεση μεγάλης ποσότητας υγρών από τα κύτταρα, προκειμένου να επανέλθουν σε φυσιολογικές τιμές τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, και η αδυναμία μετάδοσης του μηνύματος για εφίδρωση, εξαιτίας της διαβητικής νευροπάθειας, μιας συχνής επιπλοκής του σακχαρώδους διαβήτη. Η ξηρότητα, λοιπόν, γίνεται αιτία το δέρμα να εμφανίζει μικρά σκασίματα, απ’ όπου μπορούν να εισχωρήσουν μολυσματικοί παράγοντες στον οργανισμό, και να αναπτυχθούν ταχύτατα εξαιτίας του πρόσφορου περιβάλλοντος που δημιουργεί το σάκχαρο.
Όπως επισημαίνει ο δρ Στάμου, οι δερματικές βλάβες που είναι πιθανό να προκληθούν λόγω του διαβήτη είναι πολλές και ο βαθμός τους ποικίλει. Υπολογίζεται ότι 1 στους 2 διαβητικούς θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις, 1 στους 3 ξηρότητα, και 1 στους 10 διαβητική δερματοπάθεια. Γι’ αυτό όποτε εμφανίζεται κάποια ύποπτη αλλαγή στο δέρμα θα πρέπει να αναζητείται ιατρική γνωμάτευση, τόσο από δερματολόγο όσο και από ενδοκρινολόγο για τον έλεγχο του μεταβολισμού της γλυκόζης.