Η χρήση των αντηλιακών προϊόντων για την προστασία του δέρματος είναι πλέον αποδεκτή από τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων. Μπορεί να μην τα χρησιμοποιούν όλο τον χρόνο, όπως θα έπρεπε, αλλά εφαρμόζονται σχεδόν από όλους όταν βρίσκονται στην παραλία τους καλοκαιρινούς μήνες. Η προστασία, ωστόσο, που προσφέρουν είναι περιορισμένη όταν δεν γίνεται σωστή εφαρμογή, δεν επαναλαμβάνεται και η επάλειψη δεν γίνεται με επαρκή ποσότητα προϊόντος.
Με τη λανθασμένη χρήση τους, το ζεστό άγγιγμα των ηλιακών ακτινών μπορεί να προκαλέσει πάχυνση του δέρματος, πρόωρη γήρανση και καρκίνο, με το μελάνωμα να είναι η πιο επιθετική μορφή του. Συχνότερη και πιο άμεση, όμως, συνέπεια είναι η πρόκληση ηλιακών εγκαυμάτων, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη δέουσα προσοχή προς αποφυγή μελλοντικών σοβαρών βλαβών.
«Ο λόγος που το δέρμα “καίγεται” από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου ή εκείνη που εκπέμπεται από τα κρεβάτια μαυρίσματος είναι η αδυναμία του να αντισταθεί στην “επίθεση” που δέχεται. Το έγκαυμα που προκαλείται ποικίλει σε ένταση και η δριμύτητά του επηρεάζεται από τον τύπο του δέρματος, τον χρόνο παραμονής στον ήλιο, την εποχή και την προδιάθεση», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Αναλόγως του βαθμού του εγκαύματος παρουσιάζονται διαφορετικά συμπτώματα. Στα πιο ήπια, στο δέρμα εμφανίζεται ερυθρότητα και κάθε άγγιγμά του προκαλεί στον πάσχοντα ενόχληση. Στα σοβαρότερα (β΄βαθμού), η ζημιά δεν είναι μόνο επιφανειακή. Η UVB έχει επηρεάσει και βαθύτερα στρώματα του δέρματος και ο κίνδυνος για εκδήλωση στο μέλλον σοβαρότερων παθήσεων αυξάνεται. Τα συμπτώματα είναι εντονότερα και πιο επώδυνα, αλλά συνοδεύονται και από φουσκάλες με υγρό.
Στα πολύ σοβαρά εγκαύματα ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ρίγη, πονοκέφαλο και πυρετό.
Τα δερματικά συμπτώματα επιδεινώνονται προοδευτικά για τις επόμενες 1-2 ημέρες και αρχίζουν να παρουσιάζουν ύφεση από την 3η. Ακολουθεί το ξεφλούδισμα της επιδερμίδας.
Για την πλήρη επούλωση χρειάζεται να περάσουν 15-20 μέρες. Προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στο συντομότερο χρονικό διάστημα, το δέρμα χρειάζεται καθημερινή ειδική φροντίδα. Και φυσικά το κυριότερο είναι η προστασία του από την υπεριώδη ακτινοβολία. Επομένως, από τη στιγμή που γίνεται αντιληπτό ένα έγκαυμα και για τις επόμενες μέρες δεν επιτρέπεται η έκθεση σε αυτήν. Όχι μόνο απαγορεύεται η ηλιοθεραπεία και οι βόλτες στον ήλιο, αλλά επιπλέον πρέπει να αποφεύγεται κάθε δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους υπό σκιάν μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.
Για ταχύτερη ανάρρωση, όσοι έχουν υποστεί έγκαυμα πρέπει να κάνουν δροσερά ντους, χωρίς να τρίβουν το δέρμα τους με σφουγγάρι ούτε, κατόπιν, με την πετσέτα για να το στεγνώσουν. Μετά από την απομάκρυνση του νερού και όσο έχει ακόμα υγρασία, η επιδερμίδα πρέπει να ενυδατώνεται. Ανακούφιση προσφέρει η τοποθέτηση βρεγμένων πανιών πάνω στο έγκαυμα, υπό την προϋπόθεση να είναι απολύτως καθαρά για να αποφευχθεί τυχόν μόλυνση εάν υπάρχουν πληγές από φουσκάλες.
Τα συστηματικά φάρμακα που συστήνονται στους εγκαυματίες είναι αναλγητικά, καθώς και αντιισταμινικά για την αντιμετώπιση του κνησμού. Υπάρχουν, επίσης, κρέμες που μετριάζουν την ευαισθησία της επιδερμίδας και την ενόχληση που νοιώθουν.
Στην ταχύτερη επαναφορά βοηθά και η λήψη άφθονων υγρών. Οι ασθενείς δεν θα πρέπει να κάνουν καμία παρέμβαση που νομίζουν ότι θα επισπεύσει τη θεραπεία, όπως σκάσιμο των φουσκαλών ή τράβηγμα του ξεφλουδισμένου δέρματος. «Υπάρχουν άνθρωποι που νοιώθουν καλά όταν το δέρμα τους παύει να είναι λευκό ή ωχρό και παίρνει ένα ροδαλό ή κοκκινωπό χρώμα από τον ήλιο. Νοιώθουν πιο υγιείς και όμορφοι. Όμως, αυτό είναι μια αυταπάτη. Ο ήλιος είναι μεν ζωοποιός και απαραίτητος για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, αλλά πρέπει να εκτιθέμεθα σε αυτόν με μέτρο. Και όταν το δέρμα φτάνει να κοκκινίσει, τσούξει ή πονέσει τότε το μέτρο αυτό έχει ξεπεραστεί», επισημαίνει.
«Πέραν των προσωρινών συμπτωμάτων, υπάρχει ο κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών βλαβών που δεν μπορεί ο οργανισμός να επιδιορθώσει. Τότε η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος αυξάνεται. Και η επίδραση του ήλιου είναι, δυστυχώς, συσσωρευτική σε βάθος χρόνου.
Το μελάνωμα, το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι συχνά αποτέλεσμα της αλόγιστης ηλιοθεραπείας, χωρίς καθόλου ή με ελάχιστη προστασία», προσθέτει.
Οι προειδοποιήσεις για την επικινδυνότητα των solarium είναι απαραίτητο να γίνονται με κάθε ευκαιρία, προκειμένου να προστατευτούν όσοι τα χρησιμοποιούν είτε για να μην έχουν τόσο λευκή επιδερμίδα όταν εμφανιστούν με το μαγιό τους είτε για να διατηρήσουν το μαύρισμά τους μετά από τις διακοπές τους.
Όμως, τα κρεβάτια μαυρίσματος ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστό για την κατακόρυφη αύξηση των περιστατικών μελανώματος. Και για να ανακόψουν την ανοδική αυτή πορεία, αρκετές πολιτείες στην Αμερική τα έχουν απαγορεύσει για τους ανήλικους. «Η θεραπεία του καρκίνου του δέρματος δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά απαιτεί χρόνο και μεγάλη προσπάθεια. Παρόλα αυτά η θετική έκβαση δεν είναι σίγουρη. Από τις παραμέτρους που μπορούν να καθορίσουν το αποτέλεσμα είναι η έγκαιρη διάγνωση και αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τακτική αυτοεξέταση και δερματοσκόπηση από δερματολόγο.
Η πρόληψη, βέβαια, είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Και αυτή έγκειται στην προστασία του δέρματος, με λελογισμένη έκθεση στον ήλιο, αποφυγή των solarium, χρήση ενδυμάτων και αξεσουάρ που προστατεύουν από τις ακτίνες UVB και κυρίως με τακτική και σωστή χρήση αντηλιακών με δείκτη προστασίας 30 και άνω όλο τον χρόνο», καταλήγει ο δρ Στάμου.
by 