Μεγάλο ψυχολογικό βάρος φέρουν οι άνθρωποι όταν μολύνονται από κάποιον ερπητοϊό, κυρίως από τον απλό έρπητα και τον έρπητα ζωστήρα. Ο πρώτος ενοχοποιείται για την εμφάνιση συμπτωμάτων στα γεννητικά όργανα και οι επιπτώσεις του στην ψυχική υγεία είναι ιδιαίτερα έντονες. Μεταξύ αυτών είναι το άγχος, το στρες, ο φόβος μήπως η μόλυνση δεν περιορίζεται μόνο σε αυτόν τον ιό, η κατάθλιψη και πολλά άλλα.
Ο ασθενής πολλές φορές απομονώνεται, αφού η εκτίμηση που τρέφει για τον εαυτό του κλονίζεται. Η αυτοπεποίθησή του διαταράσσεται και σε αρκετές περιπτώσεις απομακρύνεται από τον ερωτικό του σύντροφο ή παύει να αναζητά νέο, σκεπτόμενος τόσο την αντίδρασή του όσο και τη δημιουργία στίγματος.
Ακόμα εντονότερη επιβάρυνση στην ψυχική υγεία προκαλεί ο έρπητας ζωστήρας, λόγω της αδυναμίας εκπλήρωσης ακόμα και καθημερινών αναγκών εξαιτίας του πόνου. Η παρατεταμένη διάρκειά του, ορισμένες φορές, γίνεται αιτία άγχους, κατάθλιψης αλλά και αϋπνίας, επηρεάζοντας ουσιαστικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
«Οι ερπητοϊοί είναι μια ομάδα που απαρτίζεται από 150 μέλη. Αυτοί που επηρεάζουν τον άνθρωπο είναι 8, καθένας από τους οποίους προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα σε διάφορα σημεία του σώματος. Από τους πιο συχνούς είναι ο ιός του απλού έρπητα (HSV-1 και HSV-2) και ο έρπητας ζωστήρας (VZV)», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
«Ο HSV 1 και κυρίως ο HSV 2 ευθύνονται για δερματικές εκδηλώσεις στα γεννητικά όργανα. Αν και γνωστός από τον επιχείλιο έρπη, ο HSV 1 μπορεί να προκαλέσει έρπητα γεννητικών οργάνων μέσω του στοματικού σεξ. Υπολογίζεται ότι έχουν μολυνθεί περίπου 140 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 15-49 ετών από HSV-1 και 417 εκατομμύρια από τον HSV-2.
Σχεδόν 7 στους 10 ανθρώπους κολλάνε τον ιό από κάποιον που δεν γνωρίζει ότι έχει μολυνθεί. Αυτός εισέρχεται στο σώμα, μέσω των βλεννογόνων του στόματος, του κόλπου, του ορθού, της ουρήθρας αλλά και από μικρές εκδορές στην επιφάνεια του δέρματος από εκκρίσεις μολυσμένου ατόμου. Σπάνια μπορεί να μεταδοθεί μέσω της επαφής των δακτύλων/χεριών με τη γεννητική περιοχή του συντρόφου», προσθέτει.
Η μόλυνση δεν σημαίνει απαραιτήτως και άμεση εκδήλωση συμπτωμάτων. Αυτά μπορεί να εμφανιστούν μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά, αλλά περίπου 1 στα 3 άτομα τα εμφανίζει εντός 4-5 ημερών. Αρχικά, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης, όπως πυρετό, κόπωση και πονοκέφαλο. Ακολουθεί τσούξιμο και κνησμός στην περιοχή. Οι χαρακτηριστικές μικρές φουσκάλες με υγρό εντοπίζονται στο σημείο της μόλυνσης και πλησίον αυτής, προκαλούν πόνο και όταν σπάσουν μέσα σε μία ή δύο ημέρες επουλώνονται, κάνοντας κρούστα.
Μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων, ο ιός παραμένει στον οργανισμό σε αδράνεια και επανενεργοποιείται περιστασιακά, προκαλώντας νέα επεισόδια με ηπιότερα ή καθόλου συμπτώματα. Ο αριθμός των υποτροπών εξαρτάται από το πόσο ισχυρό είναι το ανοσοποιητικό.
Η συνύπαρξη των σωματικών και των ψυχολογικών συμπτωμάτων είναι πολύ επιβαρυντική για τους ασθενείς. Συχνότατα αποσύρονται από την ερωτική τους ζωή, υπό τον φόβο της απόρριψης, αλλά και λόγω μείωσης της λίμπιντο.
Εξίσου επιβαρυντικός για την ψυχική υγεία είναι και ο έρπητας ζωστήρας. Αυτή η ιογενής νόσος προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού της ανεμευλογιάς-ζωστήρα που έχει παραμένει αδρανής στα αισθητήρια γάγγλια κρανιακού νεύρου ή της ραχιαίας ρίζας. Και σε αυτόν η υποτροπή οφείλεται στη αποτυχία του ανοσοποιητικού αμυντικού συστήματος να ελέγξει τη λανθάνουσα αναπαραγωγή του ιού.
«Η συχνότητα εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα κυμαίνεται από 1,2 έως 3,4 ανά 1.000 άτομα ετησίως μεταξύ των νεότερων υγιών ατόμων, ενώ η επίπτωση είναι 3,9 έως 11,8 ανά 1.000 άτομα ανά έτος σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών.
Όπως κάθε ερπητοϊός, προκαλεί φυσαλιδώδες εξάνθημα σε ερυθηματώδη και οιδηματώδη βάση, το οποίο εμφανίζεται στη μία πλευρά του σώματος. Τα δερμοτόμια (περιοχές δερματικής κατανομής των τριών αισθητήριων κλάδων του τριδύμου νεύρου) που συνήθως εμπλέκονται είναι το θωρακικό (53%), το αυχενικό (20%) και το τρίδυμο (15%) συμπεριλαμβανομένων των οφθαλμικών και οσφυοϊερών (11%).
Η νόσος είναι επώδυνη. Ο πόνος εμφανίζεται πριν από άλλες εμφανείς βλάβες και συχνά συνυπάρχει με πονοκεφάλους, κακουχία και φωτοφοβία. Όταν σπάσουν οι φυσαλίδες ο πόνος είναι τόσο έντονος που συχνά δεν κατευνάζεται με αναλγητικά. Η φάση μπορεί να διαρκέσει 2-4 εβδομάδες, αλλά ο πόνος μπορεί να συνεχιστεί, φτάνοντας τους 12 μήνες ή περισσότερο.
«Η αντιική αγωγή επιταχύνει την ανάρρωση, μειώνει τον οξύ πόνο και βοηθά στην πρόληψη της μετερπητικής νευραλγίας ειδικά σε ηλικιωμένους ασθενείς. Συστήνονται, επίσης, τοπικές αντιβιοτικές κρέμες για την πρόληψη της δευτερογενούς βακτηριακής μόλυνσης και αναλγητικά για την ανακούφιση του πόνου, που σε κάποιες περιπτώσεις υποχωρεί μόνο με οπιοειδή φάρμακα.
Απαραίτητος είναι ο τακτικός καθαρισμός της περιοχής για την πρόληψη δευτερογενούς μόλυνσης και τα φαρδιά ρούχα για την αποφυγή του ερεθισμού του σημείου. Δεν επιτρέπεται ο ήλιος και η υπερκατανάλωση αλκοόλ. Η προστασία των μελών της οικογένειας γίνεται με τη αποκλειστική χρήση πετσετών και την αποφυγή επαφής των βλαβών.
Τελευταία βρέθηκε ότι στην καταστολή του υποτροπιάζοντος έρπητα των γεννητικών οργάνων μπορεί να βοηθήσει η μελατονίνη.
«Για την αποφυγή της μόλυνσης από τους ερπητοϊούς συστήνεται ο εμβολιασμός κατά του ιού της ανεμευλογιάς και του έρπητα ζωστήρα, η χρήση προφυλακτικών και οι μονογαμικές σχέσεις.
Η προφύλαξη από τον HSV 1 που προκαλεί τον επιχείλιο έρπη δεν είναι εφικτή, αφού μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και στην παιδική ηλικία είτε με εκκρίσεις είτε ή επαφή μολυσμένου αντικειμένου», καταλήγει ο δρ Στάμου.
by 