Επιδείνωση της ατοπικής δερματίτιδας – εκζέματος παρατηρείται στις γυναίκες πριν από την έναρξη της εμμήνου ρύσεως. Όπως διαπίστωσε μια ανασκόπηση μελετών, που διεξήχθη από το University Hospitals Dorset NHS Foundation Trust, αιτία είναι οι ορμονικές αλλαγές που συντελούνται στον οργανισμό. Τα συμπτώματα υποχωρούν αμέσως μετά την έναρξη της περιόδου.
Σύμφωνα με τα ευρήματα 16 μελετών που περιλήφθηκαν στην ανασκόπηση, και γνωστοποιήθηκαν με δημοσίευση στο Clinical and Experimental Dermatology, η επιδείνωση παρατηρήθηκε στο 13,5 – 50 τοις εκατό των γυναικών Οι ορμόνες επηρέασαν περισσότερο τις νεότερες, όσες ανέφεραν αλλεργίες, ή είχαν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ανοσοσφαιρίνης Ε.
Οι ερευνητές βρήκαν, επίσης, ότι διακυμάνσεις της έντασης των συμπτωμάτων υπάρχουν και στις γυναίκες που κυοφορούν αλλά και σε όσες έχουν μπει στην εμμηνόπαυση.
«Η χρόνια αυτή υποτροπιάζουσα δερματοπάθεια, προκαλείται σε παιδιά και ενήλικες, που έχουν γενετικά μειωμένη λειτουργία φραγμού ή υπερβολική παρουσία του βακτηρίου Staphylococcus aureus στο δέρμα. Ο αδύναμος δερματικός φραγμός μπορεί να προκαλέσει απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος και τελικά φλεγμονή σε αυτό, αλλά και άλλα συμπτώματα τα οποία διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Συνήθως τα σημεία του δέρματος με έκζεμα εμφανίζουν ξηρές, κόκκινες καφέ ή γκρι κηλίδες, που προκαλούν κνησμό. Μερικές φορές εμφανίζονται εξογκώματα με υγρό. Όποια κι αν είναι η κλινική εικόνα, το δέρμα είναι ευάλωτο σε βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις. Τα σημεία στα οποία εκδηλώνεται η πάθηση συνηθέστερα είναι οι αγκώνες και τα γόνατα. Άλλα σημεία είναι οι αστραγάλοι, οι καρποί, ο λαιμός, το στέρνο και τα βλέφαρα. Στα βρέφη είναι πιθανόν να εμφανιστεί και στο κεφάλι ή το πρόσωπο», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
«Η επίδραση των ορμονών παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της δερματοπάθειας. Οι ορμόνες επηρεάζουν τα ανοσοκύτταρα Th1 και Th2. Τα τελευταία ενοχοποιούνται για την εμφάνιση αλλεργιών και ατοπικής δερματίτιδας.
Οι γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα και προγεστερόνη) μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερη δραστηριότητα των Th2, ενώ τα ανδρογόνα να τη μειώσουν. Τα δύο φύλα επηρεάζονται, επομένως, διαφορετικά. Ενώ η έναρξη της διαταραχής στο γυναικείο φύλο είναι πιθανότερο να συμβεί μετά την εφηβεία (ή όποτε υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στα ορμονικά επίπεδα), στο ανδρικό προηγείται, λόγω της καταστολής που προκαλεί η τεστοστερόνη στα κύτταρα Th2.
Άλλοι λόγοι είναι η αυξημένη διαπερατότητα του δέρματος και οι αλλαγές που συντελούνται στα νευροπεπτίδια», προσθέτει.
Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας με έκζεμα μπορεί να παρατηρήσουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους κατά την τελευταία εβδομάδα του κύκλου και αιτία είναι η μείωση των οιστρογόνων και η αύξηση της προγεστερόνης.
Σε όσες κυοφορούν υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα των ανοσοκυττάρων Th2. Κατά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα των γυναικείων ορμονών μειώνονται σημαντικά και όπως και η δράση των συγκεκριμένων ανοσοκυττάρων. Την περίοδο αυτή, όμως, υπάρχει και μείωση των οιστρογόνων, που ευθύνεται για την μείωση της ελαστικότητας του δέρματος, και για αλλαγές στο μικροβίωμά του. Τόσο αυτές όσο και η καθυστερημένη αποκατάσταση των βλαβών που προκαλούνται στο δέρμα θέτουν το υπόβαθρο για την έξαρση των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιτδας.
«Η ύφεση των συμπτωμάτων έγκειται στη σωστή διαχείρισή τους και όχι σε ορμονοθεραπείες. Οι ασθενείς πρέπει να συμβιβαστούν με τις διακυμάνσεις της εμφάνισής τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τρόποι να είναι τα συμπτώματα πιο ήπια. Το “κλειδί” είναι η διαρκής και επαρκής ενυδάτωση του δέρματος και η λήψη φαρμάκων που καταστέλλουν τον κνησμό και τη φλεγμονή. Έχουμε στη φαρέτρα μας αντιισταμινικά, κορτικοστεροειδή, αναστολείς της καλσινευρίνης και αντιβιοτικά (όταν υπάρχει λοίμωξη), τα οποία λαμβάνονται είτε σε χάπια είτε σε ενέσεις όταν τα συμπτώματα είναι έντονα και δεν υποχωρούν διαφορετικά.
Σύμμαχος στη μάχη κατά των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιδας είναι και η φωτοθεραπεία, δηλαδή η ελεγχόμενη εφαρμογή υπεριώδους (UV) φωτός στα σημεία με έκζεμα, σε συγκεκριμένα και ασφαλή μήκη κύματος. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτή (είτε λαμβάνουν παράλληλα φάρμακα είτε όχι) νοιώθουν τα συμπτώματά τους να εξαφανίζονται, η φαγούρα να ηρεμεί και το δέρμα να αποκτά και πάλι το φυσιολογικό χρώμα και υφή.
Υπάρχουν δύο τύποι φωτοθεραπείας – η στενής ζώνης UVB που χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος φωτός UVB για να στοχεύσει το φλεγμαίνων δέρμα και η UVA με ή χωρίς ψωραλένιο, το οποίο ευαισθητοποιεί το δέρμα στην ακτινοβολία. Η αποτελεσματικότητά της έγκειται στην επίδραση που έχει η ακτινοβολία στο ανοσοποιητικό σύστημα και συγκεκριμένα στον αριθμό των κυττάρων Τ του δέρματος.
Το δέρμα βελτιώνεται σταδιακά μετά από μερικές εβδομάδες τακτικών θεραπειών, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από τη σοβαρότητα του προβλήματος, τον τύπο του δέρματος, προηγούμενες θεραπείες, συννοσηρότητες και φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνονται για άλλα νοσήματα.
Οι ασθενείς πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι όσο γρηγορότερα ξεκινήσουν θεραπεία για το έκζεμα τόσο αποτελεσματικότερη θα είναι», καταλήγει ο δρ Στάμου.
by 