Υψηλό είναι το ποσοστό των βρεφών που πάσχει από έκζεμα, αφού περίπου το 20% παρουσιάζει συμπτώματα. Παρότι η ιατρική έχει κάνει άλματα για τη θεραπεία αυτής της ανίατης προς το παρόν δερματοπάθειας, βρισκόμαστε μάλλον μακριά ακόμα από την ολοσχερή και οριστική απαλλαγή από τα προβλήματα που προκαλεί.
Προς το παρόν όλες οι πρακτικές εστιάζουν στην ύφεση των συμπτωμάτων και η πιο σπουδαία μέχρι σήμερα ήταν η ενυδάτωση του δέρματος στα βρέφη που έχουν υψηλές πιθανότητες να το εμφανίσουν. Ωστόσο, τα τελευταία δεδομένα για αυτήν τη διαδεδομένη οδηγία δεν είναι υποστηρικτικά. Σύμφωνα με νεότερα στοιχεία που έγιναν γνωστά στο τελευταίο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Ατοπικής Δερματίτιδας (ISAD), τα νεογέννητα δεν ωφελούνται.
«Η δερματοπάθεια αυτή απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού και όχι μόνο τα παιδιά. Είναι χρόνια και ιδιαίτερα ενοχλητική, αφού το δέρμα στο σημείο που εμφανίζεται το έκζεμα μπορεί να γίνει ξηρό, τραχύ, συχνά με φωλίδες, να παρουσιάζει κοκκινίλα και κηλίδες που προκαλούν κνησμό. Συχνά η “ανακούφιση” της φαγούρας με τα νύχια προκαλεί οίδημα και μολύνσεις.
Για την εμφάνισή της ενοχοποιείται η καταστροφή του εξωτερικού στρώματος του δέρματος, που ονομάζεται δερματικός φραγμός. Αυτός αποτελείται από κερατοκύτταρα και συνδέονται μεταξύ τους με λιπίδια. Τα νεογέννητα με προδιάθεση εκζέματος παρουσιάζουν εμφανή διαταραχή του. Για να προστατευτούν, οι μητέρες εφαρμόζουν στο ευαίσθητο δέρμα των παιδιών τους ενυδατικές κρέμες, οι οποίες το καθιστούν ικανότερο να αντιστέκεται στις επιδράσεις των προϊόντων που χρησιμοποιούνται καθημερινά για τον καθαρισμό του», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Δυστυχώς, η φροντίδα του δέρματος των παιδιών που έχουν έκζεμα, αλλά και των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων, ταλαιπωρεί όλη την οικογένεια αναζητούνται νέοι τρόποι που θα μπορούσαν να απομακρύνουν το ενδεχόμενο εμφάνισης της πάθησης.
Προς την εκπλήρωση αυτού του στόχου ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ και άλλων πανεπιστημίων διεξήγαγαν μια μελέτη (BEEP), τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, για να επιβεβαιώσουν τη χρησιμότητα εφαρμογής ενυδατικών προϊόντων στα βρέφη 0-12 μηνών που ήταν πιθανό να παρουσιάσουν έκζεμα.
Για τις ανάγκες της έρευνας επέλεξαν 1394 βρέφη με συγγενή/είς α΄ βαθμού που είχαν τη συγκεκριμένη πάθηση, ή αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα. Από τους γονείς περίπου των μισών ζήτησαν να βάζουν ενυδατικά προϊόντα επιλογής των ερευνητών στα μωρά τους για τους πρώτους 12 μήνες της ζωής τους και από τους υπόλοιπους να μην το κάνουν. Κατά τα άλλα δεν άλλαξε τίποτα στον τρόπο που φρόντιζαν το δερματάκι τους.
Ενώ το ποσοστό των φροντιστών της ομάδας που εκτελούσε την οδηγία περί ενυδάτωσης των βρεφών ανήλθε στο 88% τους πρώτους 3 μήνες, μετά παρουσίασε πτώση. Μέχρι να κλείσουν τα μωρά μισό χρόνο ζωής, η συμμόρφωση χαλάρωσε φτάνοντας στο 82% και στα πρώτα τους γενέθλια στο 74%.
Από τα ευρήματα διαπιστώθηκε ότι η πρακτική της καθημερινής ενυδάτωσης για την πρόληψη του εκζέματος δεν αποδίδει, αφού 24 μήνες μετά το 23% εμφάνισε συμπτώματα, έναντι 25% της ομάδας των μωρών που οι γονείς τους δεν εφάρμοζαν ενυδατικά προϊόντα στο δέρμα τους. Φάνηκε μάλιστα ότι ο αριθμός των μωρών που έπαθαν μολύνσεις σε αυτό ήταν μεγαλύτερος.
Οι ερευνητές ζήτησαν από τους γονείς να συνεχίζουν να ενυδατώνουν το δέρμα τους, για ακόμα 4 χρόνια, για να δουν μήπως υπήρχε όφελος που θα φαινόταν κατόπιν αυτού του μεγάλου διαστήματος. Κλείνοντας την 5ετία, όμως, δεν παρατήρησαν κάτι διαφορετικό. Συμπέραναν, τελικά, ότι η προσπάθεια διατήρησης της υγρασίας του δέρματος δεν εμπόδισε την εμφάνιση του εκζέματος.
Οι επιστήμονες δεν περίμεναν αυτά τα αποτελέσματα, αφού προηγούμενες μελέτες είχαν καταλήξει στη χρησιμότητα της εφαρμογής ενυδατικών προϊόντων για την μείωση του κινδύνου εμφάνισης εκζέματος. Έχουν δε την πεποίθηση ότι για να φανούν οι ευεργετικές ιδιότητες των ενυδατικών προϊόντων ίσως χρειάζονται περισσότερες επαναλήψεις την ημέρα, ή ίσως η δοσολογία να πρέπει να είναι μεγαλύτερη σε κάθε επάλειψη ή να επιλεγούν διαφορετικά ενυδατικά προϊόντα.
Τα αποτελέσματα, ωστόσο, δεν αναιρούν τη χρησιμότητα των ενυδατικών γαλακτωμάτων, κρεμών κλπ στη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του εκζέματος.
«Η επίτευξη του ελέγχου των κλινικών εκδηλώσεων του εκζέματος δεν επιτυγχάνεται με μια αγωγή ολίγων ημερών. Οι ασθενείς, θα πρέπει να οπλιστούν με υπομονή και επιμονή καθώς είναι πιθανό να χρειαστεί να εφαρμόσουν πολύμηνη αγωγή, ιδίως εάν η διάγνωση καθυστερήσει.
Ως πρώτο βήμα ζητούμε από τους ασθενείς να ενυδατώνουν συστηματικά το δέρμα τους. Δεν εξασφαλίζεται όμως πάντα η ύφεση των συμπτωμάτων μόνο με την αποκατάσταση των επιπέδων υγρασίας του δέρματος. Τότε, υποχρεωτικά, συστήνουμε τοπικά ή συστηματικά φάρμακα.
Παράλληλα με αυτά αλλά και στις περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η χορήγηση φαρμάκων λόγω παρενεργειών, οι ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από τη φωτοθεραπεία σε φυσικό ηλιακό φως ή σε τεχνητό, δηλαδή μέσω μηχανημάτων στο ιατρείο. Τα επιστημονικά δεδομένα που υπάρχουν εξυμνούν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου, τόσο γιατί έχει αποδειχθεί ότι πράγματι μετριάζονται σε μεγάλο βαθμό οι ενοχλήσεις που βιώνουν οι ασθενείς, η φαγούρα, ο ερεθισμός, το ξηρό, τραχύ και ραγισμένο δέρμα, όσο και γιατί είναι απολύτως ασφαλής επιλογή για κάθε ευαίσθητη ομάδα ασθενών», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.
by 