Πολυπαραγοντική είναι η ανάπτυξη και εξέλιξη της πορείας της ακμής, με ορισμένες καθημερινές συνήθειες να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες είναι ευκόλως τροποποιήσιμοι, όπως για παράδειγμα η διατροφή, το περιβάλλον στο οποίο ζούμε ή οι φαρμακευτικές ουσίες που λαμβάνουμε. Έτσι, οι θεραπείες για την αντιμετώπιση της πάθησης με φάρμακα ή δραστικές τοπικές θεραπείες θα πρέπει να συστήνονται ταυτόχρονα ή να έπονται αυτών των αλλαγών.
Πρόκειται για μια συχνά εμφανιζόμενη πάθηση, δεδομένου ότι αφορά το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Παρότι επηρεάζει κυρίως νέους, από τα πρώτα χρόνια της εφηβείας έως και τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής, είναι πιθανό να ταλαιπωρήσει και ενήλικες. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να κληθούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά της, τα οποία είναι συνήθως πιο έντονα σ’ αυτές παρά στους άνδρες.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η αιτία είναι οι ορμονολογικές διαταραχές. Η αυξημένη παραγωγή σμήγματος, η θυλακική υπερκεράτωση και τροποποιήσεις του μικροβιώματος αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες της πάθησης. Είναι πιθανό, όμως, να ευθύνεται η επιμονή σε κάποιες επιβλαβείς καθημερινές πρακτικές.
Τα συμπτώματα που παρουσιάζουν τα άτομα που υποφέρουν από ακμή είναι ποικίλα. Ορισμένα ενδεχομένως να γίνουν αιτία δημιουργίας ουλών στο δέρμα, όπως για παράδειγμα τα λευκά και μαύρα στίγματα, οι φλύκταινες, οι βλατίδες και οι κύστες.
Η αντιαισθητική αυτή εμφάνιση της επιδερμίδας επιδρά αρνητικά στον ψυχισμό των πασχόντων, πλήττοντας την αυτοπεποίθησή τους ή προκαλώντας ακόμα και κατάθλιψη. Είναι δε γεγονός ότι το άγχος όσων έχουν ακμή είναι υψηλότερο από τον πληθυσμό αντίστοιχης ηλικίας, μόρφωσης και οικονομικού επιπέδου. Όλα αυτά έχουν συνέπειες στην επαγγελματική, κοινωνική και προσωπική ζωή τους, αφού συχνά βιώνουν επαγγελματικό και κοινωνικό αποκλεισμό εξαιτίας της εμφάνισής τους.
Προς αποφυγή αυτών των επιπτώσεων, είναι απαραίτητος ο εντοπισμός των ασθενών εκείνων που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθούν σε τέτοια δυσμενή ψυχολογία και η μέγιστη υποστήριξή τους. Εξίσου σημαντικός είναι και ο εντοπισμός των παραγόντων που μπορούσαν να προφυλάξουν ή να καταστείλουν τα συμπτώματα.
Μια έρευνα που παρουσιάστηκε στο 28ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV), το οποίο διεξήχθη στη Μαδρίτη, αξιολόγησε, σε περισσότερους από 6.700 συμμετέχοντες οι οποίοι προέρχονταν από έξι χώρες της Βόρειας Αμερικής, της Νότιας Αμερικής και της Ευρώπης, τις επιπτώσεις από την έκθεση σε διαφορετικούς παράγοντες επιδείνωσης της ακμής. Οι παράγοντες αυτοί ήταν ενδογενείς και εξωγενείς. Από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων διαπιστώθηκε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών κατανάλωναν καθημερινά ανθυγιεινές τροφές, όπως αναψυκτικά και γλυκά, καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Τα ευρήματα αυτά είναι σύμφωνα με εκείνα παλαιότερων μελετών. Όσον αφορά για παράδειγμα στα γαλακτοκομικά, στο ίδιο συμπέρασμα είχαν καταλήξει και οι ερευνητές Chr. Juhl, H. Bergholdt, Ib.Μiller, Gr.Jemec, J. Kanters και Chr. Ellervik μετά από μια ανασκόπηση μελετών που πραγματοποίησαν το 2018. Στις μελέτες είχαν περιληφθεί 78.500 άτομα. Αφού εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών και της εμφάνισης ακμής σε άτομα 7 έως 30 ετών, διαπίστωσαν ότι το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί αποτελούν τροφές που πρέπει να αποφεύγονται, αφού μπορούν να προκαλέσουν την πάθηση.
Επιβλαβής έχει κριθεί ότι είναι και η κατανάλωση γλυκών, εξαιτίας της φλεγμονής που προκαλούν. Το ίδιο ισχύει και για τα τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (π.χ. προϊόντα από λευκό αλεύρι) αφού αυξάνουν την ινσουλίνη στον οργανισμό με συνέπεια την επιδείνωση της φλεγμονής, αλλά και την αύξηση του σμήγματος που εκκρίνεται, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη των θυλάκων.
Άλλο ένα εύρημα της πρόσφατης μελέτης είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς είχαν άγχος. Αυτό συμβαίνει επειδή ο οργανισμός, στην προσπάθειά του να ανταποκριθεί, παράγει περισσότερα ανδρογόνα, οδηγώντας σε αύξηση της παραγωγής λίπους, με συνέπεια την εμφάνιση ή επιδείνωση της ακμής.
Στους εξωγενείς παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πάθηση είναι και η ρύπανση του αέρα. Αν και οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει ακριβώς στον ακριβή μηχανισμό, από έρευνες έχει φανεί ότι οφείλεται στην φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το κάπνισμα, παραδόξως δεν έχει καμία αρνητική επίδραση στην ακμή, σε αντίθεση με τη χρήση αναβολικών στεροειδών. Στη μελέτη σχεδόν το 12% των ατόμων με ακμή λάμβαναν αυτές τις συνθετικές ουσίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως από αθλητές που θέλουν να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα και την αντοχή τους. Ωστόσο, το ποσοστό είναι αρκετά μικρότερο από εκείνο που βρήκε μια παλαιότερη μελέτη, κατά την οποία το ήμισυ των χρηστών έπασχαν από ακμή.
Αν η πάθηση δεν αντιμετωπιστεί με ικανοποιητικό τρόπο (δεδομένου ότι η ίαση δεν επιτυγχάνεται χωρίς παρέμβαση), οι διχρωμίες και οι μόνιμες ουλές είναι συχνά αναπόφευκτες.
Στη φαρέτρα των γιατρών περιλαμβάνονται πολλές αποτελεσματικές θεραπείες. Πέραν της φαρμακευτικής θεραπείας, η εφαρμογή τοπικών σκευασμάτων, χημικών πίλινγκ και λέιζερ μπορεί να δώσουν λύση στο πρόβλημα. Η φωτοθεραπεία, ωστόσο έχει καταστήσει τη θεραπεία της ακμής πολύ ευκολότερη. Η σύγχρονη αυτή τεχνολογία αντιμετωπίζει τους παράγοντες που εμπλέκονται με την παθογένεια της ακμής, καθιστώντας σταδιακά την επιδερμίδα λεία και καθαρή. Εφικτή είναι η αντιμετώπισή της και με παλμικό λέιζερ.
Η θεραπεία της ακμής είναι εξατομικευμένη. Η επιλογή της κατάλληλης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μα όλες στοχεύουν στη βελτίωση της αισθητικής και κατ’ επέκταση της ψυχολογίας του πάσχοντα.
by 