Η λήψη κορτικοστεροειδών είναι ένας συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης του εκζέματος. Μέχρι πρότινος οι ειδικοί πίστευαν ότι οι ασθενείς είναι πιο επιρρεπείς στα κατάγματα εξαιτίας αυτών των φαρμάκων και της μείωσης της οστικής πυκνότητας που προκαλούν. Αλλά μια μελέτη ήρθε να ανατρέψει τα δεδομένα. Ενοχοποίησε άλλους μηχανισμούς, απαλλάσσοντας τα κορτικοστεροειδή. Τα ευρήματά της έδειξαν ότι ευθύνονται τροποποιήσιμες συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως η διατροφή και η άσκηση.
«Από έκζεμα πάσχει περίπου ένας στους δέκα ενήλικες, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα ζωής τους. Η δερματοπάθεια αυτή προκαλεί κνησμό, και πόνο που με τη σειρά τους γίνονται αιτία άγχους, αϋπνιών ή κακής ποιότητος ύπνου. Οι ασθενείς έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης άλλων νόσων, όπως εσωτερικές λοιμώξεις, βακτηριακές λοιμώξεις του δέρματος, αλλεργικές διαταραχές, καρδιαγγειακές παθήσεις κ.ά.
Τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι έχει επιπτώσεις και στα οστά, αφού οι ασθενείς έχουν περισσότερες πιθανότητες καταγμάτων, οι οποίες αυξάνονται όσο επιδεινώνεται το έκζεμα», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Ερευνητές από τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ θέλησαν να μάθουν γιατί οι συγκεκριμένοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο να σπάσουν κάποιο οστό, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το μέγεθος του πληθυσμού των ασθενών όσο και των σοβαρών επιπτώσεων που έχουν τα οστεοπορωτικά κατάγματα, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ασχολήθηκαν με το θέμα. Είχαν ήδη βρει στο παρελθόν ότι συγκριτικά με εκείνους χωρίς έκζεμα, οι ασθενείς έχουν 10% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν κάταγμα. Το ποσοστό αυτό αυξανόταν ανάλογα με τη σοβαρότητα της συγκεκριμένης δερματοπάθειας.
Υπέθεσαν ότι ο λόγος αυτής της σχέσης είναι τα φάρμακα που λαμβάνουν οι ασθενείς για να κατευνάσουν τα συμπτώματα, τα οποία, παρεμπιπτόντως, δεν περιλαμβάνονται στις κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία του εκζέματος.
Ανέλυσαν δεδομένα 525.923 ασθενών, τα οποία άντλησαν από αρχεία πρωτοβάθμιας περίθαλψης και εισαγωγών σε νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου κατά την περίοδο 1998-2016. Στην ομάδα ελέγχου περιέλαβαν 2.562.334 άτομα χωρίς έκζεμα. Όλοι είχαν παρόμοια ηλικία και Δείκτη Μάζας Σώματος, ενώ τηρήθηκαν οι αναλογίες όσον αφορά στο φύλο, στη χρήση προϊόντων καπνού, κ.ά.
Όσοι είχαν ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) ήταν πιθανότερο πάσχουν και από άσθεμα και να παίρνουν κορτικοστεροειδή από το στόμα.
Αναλύοντας τα ευρήματα της μελέτης τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice, διαπίστωσαν μεν ότι το έκζεμα συνδέεται με σοβαρά οστεοπορωτικά κατάγματα, δεν φάνηκε όμως ότι αυτά οφείλονταν στα κορτικοστεροειδή που λάμβαναν οι ασθενείς από το στόμα. Εξήγαγαν, επομένως, το συμπέρασμα ότι άλλοι είναι οι μηχανισμοί που ευθύνονται και οι ασθενείς με έκζεμα παθαίνουν συχνότερα κατάγματα. Πιστεύουν ότι σε αυτούς περιλαμβάνεται η χρόνια φλεγμονή, οι τροφές που επιλέγουν οι ασθενείς, η σωματική αδράνεια και οι διαταραχές ύπνου.
Εξηγώντας περαιτέρω τα αποτελέσματα, ανέφεραν ότι οι ασθενείς μπορεί να είναι επιρρεπείς σε οστεοπορωτικά κατάγματα εξαιτίας της προερχόμενης από τη δερματοπάθεια χρόνιας φλεγμονής, στην τροποποίηση των διατροφικών επιλογών τους λόγω δυσανεξιών, στην έλλειψη άσκησης προκειμένου να διατηρήσουν σε ύφεση τα συμπτώματα, δεδομένου ότι ο ιδρώτας είναι επιβαρυντικός παράγοντας.
Είναι γνωστό όμως ότι τόσο η διατροφή όσο και η γυμναστική σχετίζονται με την οστεοπόρωση – η έλλειψη κάποιων θρεπτικών συστατικών και η αδράνεια είναι εχθροί της υγείας των οστών. Άλλη αιτία που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα κατάγματος είναι οι πτώσεις, οι οποίες είναι συχνότερες σε άτομα που καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά, αλλά και σε όσους λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για τον κατευνασμό του κνησμού (αντιισταμινικά).
«Ένα κάταγμα στη σπονδυλική στήλη, στη λεκάνη ή στο ισχίο είναι μια σοβαρή και συχνά επικίνδυνη εξέλιξη που στερήσει από τον ασθενή την ικανότητά του να αυτοεξυπηρετείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάθε παρέμβαση που θα μπορούσε να αποτρέψει τέτοια μείζονα οστεροπορωτικά κατάγματα θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Και η χορήγηση κορτικοστεροειδών είναι μια αποδεδειγμένη αιτία τους και γι’ αυτό οι κατευθυντήριες οδηγίες είναι τόσο φειδωλές για τη χρήση τους.
Από τα αποτελέσματα της πρόσφατης μελέτης βλέπουμε ότι θα πρέπει να στοχεύσουμε και σε άλλους παράγοντες που συμβάλουν στην πρόκληση καταγμάτων και να προσεγγίζουμε τον ασθενή ολιστικά.
Όσον αφορά στα φάρμακα, αντί των τοπικών κορτικοστεροειδών που θα πρέπει να χορηγούνται στους ασθενείς μόνο σε εξαιρετικά σοβαρές καταστάσεις, υπάρχει η επιλογή των ανταγωνιστών καλσινευρίνης, και κρέμες για τη φλεγμονή και για την αποκατάσταση του δέρματος.
Υπάρχει και η επιλογή της φωτοθεραπείας για τον έλεγχο των συμπτωμάτων, του κνησμού αλλά και την πρόληψη των λοιμώξεων.
Η πρόληψη, όμως, είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται κάθε ερεθιστικός παράγοντας που πυροδοτεί τα συμπτώματα», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.
by 