Αντιαισθητικές, επώδυνες και πολλές φορές επικίνδυνες είναι οι ρωγμές που δημιουργούνται το καλοκαίρι στις φτέρνες ανδρών και γυναικών. Τα παπούτσια που τις αφήνουν ακάλυπτες, αλλά και η ανυπόδητη βάδιση που συνηθίζεται από κάποιους είναι ανθυγιεινή, αφού οδηγεί σε ξηρότητα και βαθιές σχισμές στο δέρμα.
Μάλιστα, συχνά η δυσάρεστη αυτή επίπτωση δεν εξαρτάται από το είδος ή την ποιότητα των υποδημάτων, αν και τα δύο συντελούν στην εμφάνισή τους. Ακόμα και καλής ποιότητας υλικά ή παπούτσια που στοιχίζουν ακριβά μπορεί να ευθύνονται για την οδυνηρή αυτή κατάσταση των φτερνών. Εάν δεν ληφθεί μέριμνα για την επούλωσή τους, είναι πιθανό να αρχίσουν να αιμορραγούν και στο τέλος να μολυνθούν, κάτι που θα δυσχέραινε περαιτέρω τη θεραπεία τους.
«Ζούμε σε μια χώρα που οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι καθιστούν αναγκαία τα ανοιχτά παπούτσια, προκειμένου να ρυθμίζεται πιο αποτελεσματικά η θερμοκρασία του σώματος. Το δυσάρεστο είναι ότι η επιλογή αυτή προκαλεί ξηρότητα στα πέλματα και στις φτέρνες, και απώλεια της ελαστικότητας. Έτσι το δέρμα σκίζεται, άλλοτε επιφανειακά και άλλοτε μέχρι τα βαθύτερα στρώματά του. Παρουσιάζονται, επίσης, αλλαγές στο χρώμα της επιδερμίδας των περιοχών αυτών, το οποίο γίνεται πιο κίτρινο. Εκτός από τα υποδήματα, βέβαια, υπάρχουν και άλλες αιτίες που οδηγούν σε αυτήν την κατάσταση. Καθημερινές συνήθειες, δερματικές αλλά και οργανικές παθήσεις γίνονται αρκετά συχνά αιτία του φαινομένου», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Οι φτέρνες έχουν, μεταξύ άλλων, “επωμιστεί” το σημαντικό έργο της απορρόφησης των κραδασμών κατά τη βάδιση. Ο λιπώδης ιστός που βρίσκεται κάτω από τα οστά τους υποστηρίζει το βάρος και όταν δεν έχει αρκετή βοήθεια από το παπούτσι στο σημείο ώστε να διατηρηθεί η στήριξη του σώματος, σκληραίνει τα σημεία που δέχονται την υψηλότερη πίεση. Όσο μεγαλύτερη είναι η πίεση τόσο αυξάνεται το πάχος του σκληρού δέρματος, το οποίο στην πορεία αφυδατώνεται, χάνει την ελαστικότητά του και σκίζεται εφόσον η πίεση που δέχεται εξακολουθεί να υφίσταται. Οι γυναίκες που φορούν αρκετούς μήνες τον χρόνο πέδιλα, σανδάλια και σαγιονάρες είναι πιο επιρρεπείς από τους άνδρες, που σπανίως επιλέγουν αυτού του τύπου τα παπούτσια σε πολύωρη, καθημερινή βάση. Επίσης, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι άνθρωποι είναι πιθανότερο να εμφανίσουν ρωγμές στις φτέρνες τους, εξαιτίας της μεγάλης πίεσης του δέχονται, λόγω του αυξημένου βάρους που καλούνται να στηρίξουν.
Με την κατάλληλη περιποίηση και την επιλογή κλειστών παπουτσιών, τα οποία στηρίζουν το βάρος του κορμού και δεν επιτρέπουν την πλευρική υποχώρηση του επιθέματος λίπους της φτέρνας, η βλάβη αυτή του δέρματος αποκαθίσταται και παύσει να υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης και μόλυνσης.
Η παρατεταμένη πίεση στις φτέρνες επίσης αυξάνει τις πιθανότητες να παρουσιαστεί σκληρότητα, πάχυνση και ρωγμές. Δηλαδή, η πολύωρη ορθοστασία αποτελεί παράγοντα κινδύνου και ο μόνος τρόπος να μειωθεί είναι η επιλογή παπουτσιών που είναι σχεδιασμένα και ενισχυμένα στις φτέρνες για να στηρίζουν καλύτερα το βάρος.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι η επιλογή του σωστού μεγέθους παπουτσιού. Εκτός από το μήκος, το οποίο θα πρέπει να καλύπτει τη φτέρνα, το φάρδος του είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή σκασίματος του δέρματος στην περιοχή αυτή. Ο πάτος στη φτέρνα, δηλαδή, θα πρέπει να την αγκαλιάζει ολόκληρη και να μην την αφήνει να προεξέχει αριστερά και δεξιά.
Η ποσότητα του νερού που προσλαμβάνεται καθημερινά, είναι, όμως, ο πιο συχνός λόγος που οι φτέρνες φτάνουν σε αυτή την κακή κατάσταση. Όπως συμβαίνει και με το δέρμα, η αφυδάτωση, που υπό συνθήκες καύσωνα ή υψηλών θερμοκρασιών είναι συχνή χωρίς να γίνεται πάντα αντιληπτή, οδηγεί σε ξηρότητα και τελικά σε σκάσιμο του δέρματος. Η συμβολή του aircondition δεν θα πρέπει να αγνοείται, αλλά να λαμβάνεται υπόψη.
Οι σκασμένες φτέρνες μπορεί να είναι συνέπεια και κάποιων δερματικών παθήσεων. Η ατοπική δερματίτιδα και η ψωρίαση, είναι δύο νοσήματα που καθιστούν το δέρμα ξηρό, οπότε και ευαίσθητο στην ταλαιπωρία και επιρρεπές στις ρωγμές. Άλλη μια πάθηση που μπορεί να οδηγήσει τις φτέρνες σε αυτήν την κατάσταση είναι το παλαμοπελματιαίο κερατόδερμα, το οποίο προκαλεί πάχυνση του δέρματος.
Δύο πολύ διαδεδομένες συστημικές παθήσεις που προδιαθέτουν για την εμφάνιση σκασμένου δέρματος στην περιοχή των φτερνών είναι ο διαβήτης και η θυρεοειδοπάθεια. Ο σακχαρώδης διαβήτης ευθύνεται για τη κακή λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων και για μη φυσιολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα, συχνή αιτία περιφερικής νευροπάθειας, η οποία περιορίζει τη ροή και την κυκλοφορία του αίματος και γίνεται αιτία για έντονη ξηρότητα οπότε και σκασμένου δέρματος στις φτέρνες. Πρόκειται για μια επικίνδυνη κατάσταση για τους πάσχοντες από διαβήτη, που μπορεί να οδηγήσει σε έλκη, τα οποία εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως μπορεί να εξελιχθούν σε απόστημα και κατόπιν να προκύψει λοίμωξη δέρματος, λίπους και οστών και γάγγραινα. Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα ευθύνεται, επίσης, για τις σκασμένες φτέρνες σε μερικούς ανθρώπους, εξαιτίας της μείωσης της κυκλοφορίας του αίματος που προκαλεί.
«Το μυστικό για την αποφυγή αλλά και θεραπεία των σκασμένων φτερνών είναι η καθημερινή περιποίηση των κάτω άκρων, που περιλαμβάνει ένα 10λεπτο ποδόλουτρο και καλό καθαρισμό του νεκρού δέρματος με ελαφρόπετρα, η οποία μειώνει και το πάχος της κεράτινης στοιβάδας, και τέλος η ενυδάτωση της περιοχής με πλούσιες σε θρεπτικά και λιπαρά συστατικά κρέμες», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.