Για το 90% της γήρανσης του δέρματος υπεύθυνος είναι ο ήλιος. Επομένως, όσο λιγότερο εκτίθεται κάποιος στις ακτίνες του κατά τη διάρκεια της ζωής του τόσο πιο αργά θα εμφανίσει σημάδια, όπως ρυτίδες και κηλίδες.
Παρότι τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν βλάβες στην επιδερμίδα, η ηλιακή ακτινοβολία είναι το ίδιο επιβλαβής και για τα μικρά παιδιά. Μόνο που σε αυτά τα σημάδια συνήθως γίνονται ορατά μερικά χρόνια αργότερα, εκτός φυσικά από τα εγκαύματα που τα αντιλαμβανόμαστε αμέσως.
«Κάθε μέρα που εκτιθέμεθα στον ήλιο προκαλούνται εκατοντάδες χιλιάδες ελαττώματα στο DNA των κυττάρων του δέρματος. Ο οργανισμός έχει μηχανισμούς επιδιόρθωσής τους. Όταν είναι λίγες αμύνεται, αυξάνοντας την μελανίνη, όταν όμως είναι πολλές και δεν καταφέρει να τις αντιμετωπίσει όλες επιτυχώς τότε συμβαίνουν δύο πράγματα – αφενός εμφανίζονται συμπτώματα εγκαύματος και αφετέρου αυξάνονται οι πιθανότητες ανάπτυξης κακοήθειας του δέρματος, αφού τα νέα κύτταρα περιέχουν τις μη επιδιορθωμένες μεταλλάξεις», επισημαίνει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Το μαύρισμα και η υπερμελάγχρωση είναι, επομένως, αντίδραση του οργανισμού στον ήλιο. Η υπερμελάγχρωση, που γνωρίζουμε ως κηλίδες ή πανάδες, είναι αποτέλεσμα της ανομοιόμορφης κατανομής των κυττάρων που παράγουν μελανίνη, λόγω της επίθεσης που δέχεται η επιδερμίδα.
Ο ήλιος μπορεί να προκαλέσει και υπομελάγχρωση, δηλαδή ανοιχτότερου χρώματος κηλίδες στο δέρμα. Επίσης ευθύνεται για τη δημιοιυργία ρυτίδων και χαλάρωσης, εξαιτίας της απώλειας του κολλαγόνου και της ελαστίνης – δυο πρωτεϊνών που βρίσκονται στο δέρμα, σε συνδετικούς και άλλους ιστούς, που είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της δομής και της ελαστικότητας της επιδερμίδας.
Κάθε φθινόπωρο οι επιπτώσεις του ήλιου έχουν αφήσει έντονα σημάδια στην επιδερμίδα και μέλημα μεγάλου ποσοστού ανθρώπων, κυρίως γυναικών, είναι η εξάλειψή τους. Πράγματι, με τα σωστά βήματα μπορεί να επανέλθει σε μεγάλο βαθμό.
«Η σοβαρότητα των βλαβών στο DNA εξαρτάται από τον χρόνο που παραμένει κάποιος κάτω από τον ήλιο, αλλά και από τον αριθμό των επαναλαμβανόμενων εκθέσεων (ακόμα και για μερικά λεπτά κάθε φορά) στον ήλιο. Δηλαδή, δεν προκύπτουν μόνο από μια παρατεταμένη έκθεση, αλλά και μετά από πολλές μικρές εκθέσεις.
Συχνότερα οι βλάβες προκύπτουν στα σημεία του σώματος που είναι συνήθως ακάλυπτα. Εκτός από το πρόσωπο, εμφανίζονται στο λαιμό, το ντεκολτέ τις ωμοπλάτες, τους βραχίονες και τα αντιβράχια και το πάνω μέρος της παλάμης.
Όσο πιο λευκό είναι το δέρμα τόσο πιο ευαίσθητο είναι και τόσο περισσότερο κινδυνεύει να υποστεί τις επιπτώσεις της υπέρυθρης ακτινοβολίας και να εμφανίσει καλοήθεις ή κακοήθεις βλάβες. Η συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων όπως και όσοι ανήκουν σε οικογένειες με μέλος που έχει περάσει καρκίνο του δέρματος είναι πιο ευαίσθητοι και γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να λαμβάνουν πιο ισχυρά μέτρα προστασίας.
Για να αποκατασταθούν οι βλάβες στo DNA απαιτείται μια ολόκληρη ημέρα, ίσως και μιάμιση, αν και υπάρχουν και δεδομένα που δείχνουν ότι ανιχνεύεται το ένα τέταρτο των βλαβών που είχαν δημιουργηθεί από την υπεριώδη ακτινοβολία ακόμα και 4 ημέρες μετά από την έκθεση.
Προκειμένου να επανέλθει το δέρμα στην κατάσταση που ήταν πριν από την έκθεση στον ήλιο, το πρώτο βήμα είναι… η προστασία του από περαιτέρω βλάβη. Η καθημερινή εφαρμογή ενός υψηλού δείκτη και ευρέος φάσματος αντηλιακού είναι απαραίτητο μέτρο, όπως και η αποφυγή του ήλιου, ιδιαίτερα τις ζεστές ώρες της ημέρας.
Για την επαναφορά της λαμπερής όψης του, χρειάζεται η απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων της επιδερμίδας, ώστε αυτή να επιταχύνει τη δημιουργία νέων και υγιέστερων και να δεχθεί με αποτελεσματικότερο τρόπο τα προϊόντα περιποίησης που θα εφαρμοστούν στη συνέχεια.
«Από τη καθημερινή φροντίδα της επιδερμίδας δεν θα πρέπει να παραλείπεται η χρήση ενυδατικών προϊόντων, οι οποίες προσθέτουν αλλά και συγκρατούν την υγρασία. Κάθε κρέμα περιέχει διαφορετικά συστατικά, τα οποία επιτυγχάνουν διαφορετικούς στόχους:
τα ρετινοειδή την παραγωγή κολλαγόνου, την κυτταρική ανάπλαση και τη λείανση των λεπτών γραμμών και ρυτίδων,
τα αντιοξειδωτικά και τα πεπτίδια την προστασία του κολλαγόνου και τη μείωση των βλαβών,
το υαλουρονικό τη διατήρηση της υγρασίας, αλλά και την αναζωογόνηση και μεταμόρφωση της όψης του δέρματος όταν χρησιμοποιείται σε υγρή μορφή από έμπειρο δερματολόγο.
Τα άτομα που εμφάνισαν κηλίδες από τον ήλιο, μπορούν να απαλλαγούν από αυτές χρησιμοποιώντας λευκαντικές κρέμες. Εξειδικευμένες θεραπείες που γίνονται στο ιατρείο, όπως τα χημικά πήλινγκ και οι θεραπείες με λέιζερ, είναι ακόμη πιο αποτελεσματικές στην απόκτηση ενός ομοιόμορφου χρώματος.
Όσον αφορά τη λείανση του δέρματος και την εξαφάνιση των λεπτών ρυτίδων, ιδανικές λύσεις είναι η ενέσιμη θεραπεία με υαλουρονικό οξύ, ή/και βοτουλινική τοξίνη, η μεσοθεραπεία, και το microneedling, ενώ η χαλάρωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με συντηρητικές μεθόδους που δίνουν αποτελέσματα face-lifting.
Παρότι υπάρχουν τρόποι επαναφοράς του δέρματος, αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με προληπτικές συμπεριφορές, ώστε τα αποτελέσματα να διαρκέσουν περισσότερο», καταλήγει ο δρ Στάμου.
by 