
Πρόκληση αποδεικνύεται για μεγάλο ποσοστό ανθρώπων η άνοιξη, όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν πρωτοεμφανιζόμενες δερματικές αλλεργίες ή επιδεινωμένα συμπτώματα υφιστάμενων δερματοπαθειών. Οι έντονες και απότομες αλλαγές των καιρικών συνθηκών, η αύξηση της γύρης στην ατμόσφαιρα και των ακτινών UV που φτάνουν στο έδαφος, καθιστούν το δέρμα πιο ευάλωτο στην εμφάνιση δερματίτιδων εξ επαφής και θερμικών εξανθημάτων, στην επιδείνωση εκζεμάτων και ακμής, καθώς και στην πρόκληση βλαβών από την υπεριώδη ακτινοβολία.
«Η άνοιξη είναι μια εποχή που ωθεί το δέρμα να προσαρμοστεί στις γρήγορες εναλλαγές του καιρού για να προφυλάξει τον οργανισμό, χωρίς να χάσει την υγρασία ή τη συνοχή του. Βροχές, κρύο και άνεμοι αντικαθίστανται, κατ’ επανάληψη εντός ελαχίστων ημερών, με ηλιοφάνεια, απότομη αύξηση της θερμοκρασίας, αφρικανική σκόνη, κλονίζοντας την ικανότητά του να διατηρεί την υγεία του. Οι ζεστές ακτίνες μπορούν, επίσης, να γίνουν αιτία εγκαυμάτων, ενώ η σκόνη από τη Σαχάρα είναι πιθανόν να αφήσει την επιδερμίδα ξηρή και κνησμώδη.
Τα δε αλλεργιογόνα στην ατμόσφαιρα βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα προκαλώντας έξαρση πολλών δερματικών παθήσεων», προειδοποιεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Πιο συγκεκριμένα, τα κυριότερα δερματικά προβλήματα που προκαλούνται ή επιδεινώνονται την άνοιξη είναι:
Έγκαυμα
Την άνοιξη λίγοι άνθρωποι δίνουν σημασία στην αντηλιακή προστασία, πιστεύοντας ότι οι ακτίνες του ήλιου δεν είναι κάθετες και επομένως δεν είναι επικίνδυνες. Η άποψη αυτή, όμως, απέχει από την πραγματικότητα, αφού και αυτές μπορούν να προκαλέσουν εγκαύματα, ιδιαίτερα στους πιο ανοιχτόχρωμους ανθρώπους. Πριν από την έκθεση του δέρματος στον ήλιο, κυρίως του προσώπου αλλά και των χεριών/ποδιών, θα πρέπει να εφαρμόζεται επαρκής ποσότητα αντηλιακού για τον περιορισμό του κινδύνου. Θεραπευτικά λειτουργεί η τοποθέτηση δροσερών (όχι κρύων) επιθεμάτων και η ενυδάτωση του δέρματος και του οργανισμού. Ο πόνος και η φλεγμονή, εάν υπάρχουν, αντιμετωπίζονται με αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Για σοβαρά εγκαύματα επιβάλλεται η συμβουλή δερματολόγου.
Μέλασμα
Κάθε επαφή των ακτινών του ήλιου με το δέρμα μπορεί να γίνει αιτία εμφάνισης δυσχρωμιών, οι οποίες διαφέρουν ως προς το μέγεθος, το σχήμα, τον αριθμό και το χρώμα, αφού η διείσδυσή τους προκαλεί ανομοιόμορφη υπερπαραγωγή μελανίνης. Άλλος τρόπος πρόληψης, εκτός από τη χρήση αντηλιακού και την αποφυγή του ήλιου, δεν υπάρχει. Η αντιμετώπισή του εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης και τον τύπο, και περιλαμβάνει χημικά πίλινγκ, κρυοθεραπεία, microneedling και λέιζερ.
Αλλεργία
Τα αλλεργιογόνα που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα την άνοιξη αποτελούν λόγο εμφάνισης δερματικών αλλεργιών, με κύρια συμπτώματα την ερυθρότητα και τη φαγούρα. Οι άνθρωποι που έχουν ανάλογο ιστορικό, προληπτικά θα πρέπει να αποφεύγουν τους εξωτερικούς χώρους και να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα των εσωτερικών με ιονιστές. Όπως κάθε αλλεργία, έτσι και οι δερματικές υποχωρούν με την ύφεση ή απομάκρυνση του ερεθιστικού παράγοντα και τη λήψη αντιισταμινικών.
Θερμικό εξάνθημα
Η άνοδος της θερμοκρασίας είναι πιθανόν να προκαλέσει θερμικό εξάνθημα. Η εφίδρωση για τη διατήρηση μιας φυσιολογικής θερμοκρασίας στο σώμα και η παγίδευση του ιδρώτα προκαλεί ήπια φλεγμονή, ερυθρότητα, πολύ μικρές φουσκάλες και κνησμό. Μόλις το δέρμα κρυώσει, τα συμπτώματα υποχωρούν. Στην περίπτωση μόλυνσης από το ξύσιμο απαιτείται αντιβιοτική αγωγή. Προληπτικά αποφεύγεται οτιδήποτε αυξάνει τη θερμοκρασία του δέρματος (ήλιος, συνθετικά υφάσματα, πολλά ρούχα).
Δερματίτιδα εξ επαφής
Η αιτία εμφάνισης αυτής της πάθησης είναι η άμεση επαφή με ορισμένα φυτά, όπως η τσουκνίδα και ο κισσός. Σε σύντομο χρόνο η επιδερμίδα κοκκινίζει, αναπτύσσονται φυσαλίδες, συμπτώματα που υποχωρούν συνήθως με την εφαρμογή δροσερών κομπρεσών, με αντιισταμινικά χάπια και με καταπραϋντικής δράσης φάρμακα. Διαφορετικά μπορεί να απαιτηθεί η τοπική εφαρμογή κορτικοστεροειδών ή η λήψη κορτικοστεροειδών από το στόμα.
Τσιμπήματα
Οι μέλισσες δουλεύουν ακατάπαυστα την άνοιξη, αφού όλη η πλάση είναι ολάνθιστη. Μια απροσδόκητη “συνάντηση” με το κεντρί τους προκαλεί πόνο, ερυθρότητα, πρήξιμο στο σημείο του τσιμπήματος, ενδεχομένως και σοβαρές αναπνευστικές αντιδράσεις. Όταν τα συμπτώματα περιορίζονται στο δέρμα, το πλύσιμο και τα κρύα επιθέματα μπορούν να τα καταλαγιάσουν. Φυσικά, το αλλεργικό σοκ χρήζει κατεπείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Εντομοαπωθητικά και μακρυμάνικα ρούχα προστατεύουν όχι μόνο από τα τσιμπήματα των μελισσών αλλά και άλλων εντόμων και παρασίτων που “καιροφυλακτούν”.
Έκζεμα
Το έκζεμα είναι μια πάθηση που επηρεάζεται σημαντικά από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Για την αποτροπή εμφάνισης ή επιδείνωσης των συμπτωμάτων, που περιλαμβάνουν ξηρότητα, κόκκινες, κνησμώδεις περιοχές, μερικές φορές εξάνθημα με ορορροή, είναι η κατά το δυνατόν μη επαφή με τους παράγοντες που το δημιουργούν ή το επιδεινώνουν. Συγκεκριμένα την άνοιξη, αυτοί οι παράγοντες είναι η γύρη και ο ιδρώτας. Ο σχολαστικός καθαρισμός με ήπια προϊόντα και η χρήση φιλικών προς το ατοπικό δέρμα ενυδατικών προϊόντων το καταπραΰνει και το θωρακίζει. Φαρμακευτικές αγωγές ενδείκνυνται για σοβαρότερες περιπτώσεις. Η φωτοθεραπεία είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με φάρμακα αποδεδειγμένα ωφελεί.
Ακμή και ροδόχρου ακμή
Και η ακμή μπορεί να επιδεινωθεί την άνοιξη εξαιτίας της αύξησης του παραγωγής ιδρώτα και σμήγματος που προκαλεί η άνοδος της θερμοκρασίας. Οι πάσχοντες πρέπει να διατηρούν την επιδερμίδα τους καθαρή και τα προϊόντα φροντίδας που χρησιμοποιούν να έχουν ελαφρά υφή. Οι βλατίδες και φλύκταινες υποχωρούν με τοπικές και συστηματικές αγωγής, αλλά και με φωτοθεραπεία, μια μη επεμβατική διαδικασία η οποία δρα κατά των βακτηρίων και βοηθά στην υποχώρηση της ερυθρότητας και της φλεγμονής.
Εξίσου, αποτελεσματική είναι η φωτοθεραπεία για τους ασθενείς με ροδόχρου ακμή, μια πάθηση που έχει τους ίδιους παράγοντες έξαρσης την άνοιξη με την κοινή ακμή.
Ψωρίαση
Τα άτομα με ψωρίαση επωφελούνται από την εντονότερη ηλιοφάνεια την άνοιξη, καθώς τα συμπτώματά τους (στα οποία περιλαμβάνονται το ερύθημα, ο κνησμός, ο πόνος) υποχωρούν. Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να παραλείπουν την επαρκή ενυδάτωση της επιδερμίδας και την προστασία της από την υπεριώδη ακτινοβολία.
«Η περίοδος που διανύουμε είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την ψυχολογία, όχι τόσο, όμως, για το δέρμα. Με λίγο μεγαλύτερη προσοχή και επιμέλεια, οι επιπτώσεις θα περιοριστούν στο ελάχιστο. Με την έγκαιρη δε αναζήτηση ιατρικής συμβουλής κάθε πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί ταχύτερα προτού επεκταθεί ή χειροτερεύσει σημαντικά», καταλήγει ο δρ Στάμου.