Πολλά υποσχόμενα είναι τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για την αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας στα παιδιά. Ιρλανδική έρευνα έδειξε ότι δεν είναι μακριά η εποχή που με ένα εξατομικευμένο εμβόλιο θα είναι εφικτός ο έλεγχος των υποτροπών που προκαλούνται από χρυσίζων σταφυλόκοκκο.
«Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας, με το 90% των ασθενών να παρουσιάζει τα συμπτώματα για πρώτη φορά κατά την πρώτη 5ετία της ζωής του. Ενώ τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν μέχρι την εφηβεία στους περισσότερους, σχεδόν το 25% καλείται να τα αντιμετωπίζει και μετά την ηλικία των 18 ετών.
Τα άτομα με τη δερματοπάθεια έχουν γενετική προδιάθεση και συγκεκριμένα δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλεί βλάβες στον δερματικό φραγμό. Η ασυνέχεια του δέρματος επιτρέπει την είσοδο ερεθιστικών παραγόντων, όπως αφρόλουτρα και γύρη, τα οποία προκαλούν την αντίδραση του ανοσοποιητικού με αποτέλεσμα την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Οι πιθανότητες να την κληρονομήσουν τα παιδιά με έναν γονέα που έχει την πάθηση είναι 60%. Όταν και οι δύο γονείς την έχουν, τότε η πιθανότητα ανέρχεται στο 80%», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου
Οι ασθενείς περνούν περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Ο εντοπισμός των συμπτωμάτων εξαρτάται από την ηλικία: στα βρέφη πλήττεται περισσότερο το πρόσωπο, ενώ στα παιδιά και τους εφήβους οι εκδηλώσεις της ατοπικής δερματίτιδας εμφανίζονται κυρίως στα άκρα και τον λαιμό. Χαρακτηριστικά της είναι το ερυθρό, ξηρό και ενίοτε παχύτερο δέρμα στα σημεία που επηρεάζονται και ο έντονος κνησμός. Είναι δε πιθανόν να εμφανιστούν φυσαλίδες με υγρό. Η ικανοποίηση της φαγούρας γίνεται κάποιες φορές αιτία μολύνσεων.
«Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος είναι ένα βακτήριο που ζει φυσιολογικά στο δέρμα υγειών ανθρώπων χωρίς να προκαλεί προβλήματα. Στα άτομα με ατοπική δερματίτιδα η μόλυνση από αυτόν μπορεί να προκαλέσει επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Η έρευνα δείχνει ότι παίζει ρόλο και στη γένεσή της. Η αντιμετώπιση της λοίμωξης από αυτόν τον μικροοργανισμό γίνεται με τη χρήση ενυδατικών προϊόντων που αποκαθιστούν τη συνέχεια του δέρματος, με τοπικά και συστηματικά φάρμακα.
Η χορήγηση αντιβιοτικών για την αντιμετώπισή του ενδείκνυται μόνο στις σοβαρές και μέτριες περιπτώσεις, και αιτία είναι η ικανότητα των βακτηρίων να αντιστέκονται στη δράση τους. Ωστόσο, αυτό που προσφέρουν στην πραγματικότητα είναι η ύφεση των συμπτωμάτων και όχι η θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας.
Επιστήμονες διαφόρων κλάδων από το Κολλέγιο Trinity του Δουβλίνου χώρισαν σε 3 ομάδες 93 παιδιά. Στην πρώτη περιέλαβαν όσα είχαν ατοπική δερματίτιδα και δερματική λοίμωξη από χρυσίζων σταφυλόκοκκο, στη δεύτερη τα παιδιά που είχαν μεν ατοπική δερματίτιδα όχι μόνο και λοίμωξη και στην τρίτη εκείνα που δεν είχαν τίποτα από τα δύο.
Διαπίστωσαν ότι τα κάποια Τ κύτταρα στα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα και μόλυνση ήταν σε καταστολή, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ικανότητας του οργανισμού να αμύνεται και να καταπολεμά την πάθηση.
Ελπίζουν ότι μελλοντικά τα αποτελέσματα της μελέτης τους θα συμβάλλουν στη δημιουργία ενός «εξατομικευμένου εμβολίου» που θα βοηθά στην αποτροπή των επανεμφανίσεων των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιδας, λόγω μολύνσεων.
«Προς το παρόν το μόνο όπλο που έχουμε είναι η πρόληψη, δηλαδή ο περιορισμός της έκθεσης σε ουσίες που διεγείρουν την έναρξη των συμπτωμάτων, όπως αλλεργιογόνα και μικρόβια, και η προσαρμογή των συνηθειών στις καιρικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν σαπούνια, απορρυπαντικά και αρώματα στα οποία το δέρμα τους αντιδρά με φλεγμονή και κνησμό, αφού οι γρατζουνιές που θα προκύψουν από την προσπάθεια κατευνασμού της φαγούρας θα καταστήσουν το δέρμα πιο ευάλωτο σε μολύνσεις.
Επίσης, θα πρέπει να μην έρχονται, κατά το δυνατόν, σε επαφή με αερομεταφερόμενες ουσίες, όπως η γύρη και η σκόνη, διότι μόλις το ατοπικό δέρμα έρθει σε επαφή με αυτές εκκρίνει μια ουσία που λέγεται ισταμίνη, που οδηγεί σε επανέναρξη των συμπτωμάτων.
Καλό είναι να αποφεύγουν την εφίδρωση, γιατί πυροδοτεί τα συμπτώματα, όπως και το στρες. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι το ξηρό κλίμα και περιβάλλον επιδεινώνει την κατάσταση.
Όσοι, λοιπόν, πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα θα πρέπει απαρεγκλίτως να φροντίζουν το δέρμα τους. Να κάνουν χλιαρά ντους με ήπια σαπούνια που δεν προκαλούν ξηρότητα και να ενυδατώνουν το δέρμα τους όσο είναι ακόμα νωπό.
Κατά τις περιόδους έξαρσης, εκτός από τις συγκεκριμένες οδηγίες, και τις θεραπείες με φάρμακα, οι ασθενείς μπορούν να υποβάλλονται σε φωτοθεραπείες, μια ανώδυνη και ακίνδυνη επιλογή που αποδεδειγμένα κατευνάζει τον κνησμό και τα άλλα συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας.
Σε κάθε επανεμφάνιση των συμπτωμάτων καλό είναι να ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός, ο οποίος εξετάζει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας που έχει δοθεί, την επαναξιολογεί και εάν χρειαστεί την τροποποιεί, με απώτερο στόχο την μικρότερη χρονική διάρκεια της έξαρσης των συμπτωμάτων», καταλήγει ο δρ Στάμου.