Οι κλιματικές συνθήκες του καλοκαιριού επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των αντηλιακών. Οι υψηλές θερμοκρασίες και η άμεση έκθεση στον ήλιο καταστρέφουν τα ενεργά συστατικά τους ταχύτερα και γι’ αυτό θα πρέπει να προστατεύονται προκειμένου να προστατεύουν το δέρμα από τις ακτινοβολίες UVA+UVB μέχρι την ημερομηνία λήξης τους. Στο συμπέρασμα αυτό έχει καταλήξει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Academy of Dermatology.
«Οι συνθήκες συντήρησης των αντηλιακών είναι σημαντικές για τη διατήρηση της σύνθεσής τους και τελικά την επίτευξη του σκοπού τους. Η πλειονότητα, όμως, των ανθρώπων τα αφήνουν πάνω στην πετσέτα τους, κάτω από τη ζέστη και τον ήλιο, ή μέσα στο αυτοκίνητο, όπου αναπτύσσονται θερμοκρασίες που φτάνουν και τους 60ο C. Αυτή η συνήθεια, όταν επαναλαμβάνεται, αποδομεί τα συστατικά και τις ουσίες που περιέχουν και υποβαθμίζουν την προστασία που παρέχουν», τονίζει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Τα αντηλιακά πρέπει να χρησιμοποιούνται από άτομα κάθε φύλου και ηλικίας καθημερινά και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, προκειμένου να προστατεύονται από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία, που είναι πιθανό να προκαλέσει βλάβες στο DNA. Η χρήση τους φροντίζει την επιδερμίδα και αποτρέπει βλάβες που θα μπορούσαν να γίνουν αιτία πρόωρης γήρανσης ή μελλοντικά καρκίνου του δέρματος.
Τόσο η υπεριώδης ακτινοβολία τύπου Α (UVA) όσο και η υπεριώδης ακτινοβολία τύπου Β (UVB) είναι επιβλαβείς. Οι UVA ευθύνονται για την πρόωρη γήρανση, διότι υποβαθμίζουν το κολλαγόνο και την ελαστίνη. Η έρευνα για τον ρόλο της στο μελάνωμα, τον πιο επιθετικό καρκίνο του δέρματος, συνεχίζεται. Οι UVB είναι ξεκάθαρο ότι προκαλούν εγκαύματα και μελάνωμα.
Για να μπλοκάρουν την ακτινοβολία χρησιμοποιούνται είτε φυσικά συστατικά είτε χημικά. Τα πρώτα αντανακλούν τον ήλιο και έχουν μεγαλύτερη αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες – όχι όμως απόλυτη. Τα προϊόντα που τα περιέχουν είναι πιο πυκνόρευστα και απλώνονται δυσκολότερα, αν και τα τελευταία χρόνια έχουν βελτιωθεί αρκετά ως προς αυτό. Τα δεύτερα προστατεύουν το δέρμα δημιουργώντας ένα προστατευτικό φιλμ πριν απορροφηθούν. Απαιτούν τακτικές επαναλήψεις, όταν “ξεπλυθούν” από τον ιδρώτα ή το νερό. Είναι δε λιγότερο φιλικά στα ευαίσθητα δέρματα.
Για να εμποδίσουν την πρόκληση βλάβης πρέπει να έχουν δείκτη SPF άνω του 30. Για τη χρήση τους δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η θερμοκρασία, αλλά κυρίως ο δείκτης UV που προσδιορίζεται και γνωστοποιείται μέσω των καθημερινών δελτίων καιρού. Όσο υψηλότερος είναι τόσο ταχύτερα προκαλούνται τα εγκαύματα. Επομένως, τον χειμώνα μπορεί να εφαρμοστούν αντηλιακά με μικρότερο δείκτη SPF. Οι κίνδυνοι, ωστόσο, για το δέρμα από την αντανάκλαση της ακτινοβολίας στο χιόνι επιβάλλει τη χρήση του υψηλότερου δείκτη.
Κριτήρια για την επιλογή του κατάλληλου αντηλιακού αποτελούν, επίσης, ο τύπος του δέρματος και η αντίστασή του στο νερό (αδιάβροχο).
Δεν αρκεί ωστόσο να διαλέξει κάποιος το σωστό προϊόν, αλλά και να το συντηρήσει κατάλληλα. Οι συνθήκες φύλαξής τους αποτελούν προϋπόθεση για τη διάρκεια και την αποτελεσματικότητά του. Συγκεκριμένα, τα αντηλιακά πρέπει:
1. να φυλάσσονται σε σκιερό και δροσερό μέρος, όπως σε τσάντα χειρός
2. να τυλίγονται σε βρεγμένη πετσέτα και να παραμένουν κάτω από ομπρέλα ή να τοποθετούνται σε φορητό ψυγείο ή ισοθερμική τσάντα, όταν βρίσκεστε στην παραλία.
Με τη σωστή συντήρηση μπορούν να διατηρηθούν στην αρχική τους κατάσταση μέχρι την ημερομηνία λήξης τους, η οποία συνήθως είναι τα 2 έτη.
Διαφορετικά, αλλοιώνονται και αλλάζουν τα χαρακτηριστικά τους. Γίνονται σκουρότερα και μυρίζουν άσχημα. Η υφή τους παύει να είναι ομοιογενής, είναι πιο αραιή ή σχηματίζει “κόμπους”, είναι δηλαδή αλλού πιο υδαρής από αλλού πιο πυκνόρευστη.
Εάν διαπιστωθεί οποιαδήποτε από τις παραπάνω αλλαγές, τότε είναι ακατάλληλα για χρήση και θα πρέπει να αντικατασταθούν, καθώς έχουν χάσει τις προστατευτικές τους ιδιότητες και δεν είναι πια ασφαλή για την επιδερμίδα.
«Γνώμονας για την επιλογή του αντηλιακού θα πρέπει να είναι και η αίσθηση που δημιουργεί σε κάθε χρήστη. Άλλοι προτιμούν τα λάδια και άλλοι δεν τα ανέχονται, προτιμώντας τα γαλακτώματα, τα σπρέι ή τα στικ. Το βασικότερο όλων είναι να τον διευκολύνει για να το χρησιμοποιεί όσο συχνά πρέπει, προκειμένου να απολαμβάνει τον ήλιο με ασφάλεια.
Τότε μόνο μειώνονται οι πιθανότητες κακοηθειών αλλά και πρόωρης γήρανσης δηλαδή σχηματισμός ρυτίδων, κηλίδων, απώλεια υγρασίας και σφριγηλότητας.
Ακόμα, όμως, και η σωστή και τακτική χρήση τους δεν εξασφαλίζει απολύτως την υγεία του δέρματος. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να γίνεται τακτικός αυτοέλεγχος. Η γνώμη του ειδικού θα πρέπει να ζητείται αμέσως μόλις διαπιστωθεί κάποια διαφοροποίηση της προϋπάρχουσας κατάστασης. Κάθε σπίλος, για παράδειγμα, που έχει μεταβληθεί το χρώμα του, η υφή, το μέγεθος ή το σχήμα θα πρέπει να εξετάζεται από δερματολόγο, γιατί είναι ο μόνος που έχει τις γνώσεις και τον εξοπλισμό για να αποφανθεί εάν αυτή η αλλαγή είναι ακίνδυνη ή όχι. Με τη χρήση του δερματοσκοπίου μπορεί να διαπιστωθεί η ύπαρξη μελανώματος σε πολύ αρχικό στάδιο.
Τα άτομα που έχουν περισσότερες από 50 ελιές στο σώμα τους ή έχουν ιστορικό εγκαυμάτων καλό είναι να κάνουν τακτικά δερματολογικό έλεγχο (όχι μόνο εάν κάποιος σπίλος τους ανησυχήσει) και χαρτογράφηση σπίλων. Μέσω αυτής της ανώδυνης χωρίς ακτινοβολία εξέτασης μπορούν να εντοπιστούν νέοι και ύποπτοι σπίλοι, όπως και αλλοιώσεις σε πολύ αρχικό στάδιο και να αντιμετωπίζονται αμέσως. Η αποθήκευση δε των δεδομένων που προσφέρει, δίνει τη δυνατότητα συγκρίσεων με μελλοντικές επανεξετάσεις, για αξιολόγηση και παρακολούθηση», καταλήγει ο δρ Στάμου.
by 