Αρνητική είναι η επίδραση της ατοπικής δερματίτιδας στην ψυχολογία των πασχόντων, καθώς, όπως υποστηρίζει μια πρόσφατη μελέτη, υψηλό είναι το ποσοστό εκείνων που υποφέρουν από κατάθλιψη και άγχος εξαιτίας της. Οι επιστήμονες έχουν βρει ότι η σοβαρότητα της ψυχικής διαταραχής είναι ανάλογη της βαρύτητας της δερματοπάθειας στους ενηλίκους.
Ανάλογα συμπτώματα όμως παρατηρήθηκαν και σε ανηλίκους, στη μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα διαδικτυακή έκδοση του επιστημονικού περιοδικού JAMA και πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από τα ευρήματά της διεξήχθη το συμπέρασμα ότι τα έντονα συμπτώματα του εκζέματος γίνονται αιτία εμφάνισης επιπλέον και εσωτερικευμένου τύπου διαταραχές σε άτομα έως 18 ετών. Υψηλός ήταν ο κίνδυνος αυτός στα παιδιά με ήπια συμπτωματολογία.
Ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου μας κατατοπίζει: «Η ατοπική δερματίτιδα, η πιο συχνή μορφή εκζέματος, είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματική νόσος που παρουσιάζει περιόδους ύφεσης και έξαρσης, κατά την οποία προκαλείται σοβαρή δυσαρέσκεια στον πάσχοντα κυρίως λόγω της άσχημης όψης του δέρματος και ενόχληση εξαιτίας της φαγούρας στο σημείο, ιδιαίτερα το βράδυ. Στο δέρμα εμφανίζονται κόκκινα φλεγμονώδη και κνησμώδη εξανθήματα και φυσαλίδες, ιδιαίτερα στα χέρια, τα πόδια, τους αστραγάλους, τους καρπούς, το λαιμό, το πάνω μέρος του στήθους, τα βλέφαρα, το εσωτερικό της κλείδωσης των αγκώνων και των γονάτων, ενώ στα βρέφη εμφανίζονται ακόμα και στο πρόσωπο και το κεφάλι. Από το ξύσιμο το δέρμα, γίνεται τραχύ και αρχίζει να παρουσιάζει ρωγμές και λέπια και να αρχίσει να ορορροεί και κατόπιν να εμφανίζει κρούστα. Το ξύσιμο της δερματικής βλάβης μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση.
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να φέρουν διαταράξουν τον ύπνο και να φέρουν κοινωνική αμηχανία, υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής του ασθενή αλλά και του άμεσου περιβάλλοντός του», διευκρινίζει.
Η ατοπική δερματίτιδα εμφανίζεται στις πλείστες των περιπτώσεων στα παιδικά χρόνια και δυστυχώς δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία. Έρευνες έδειξαν ότι στις ανεπτυγμένες χώρες η συγκεκριμένη πάθηση επηρεάζει 2 στα 10 παιδιά και 1 στους 10 ενήλικες
Οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη αφορούν το ήμισυ των διαταραχών της ψυχικής υγείας παγκοσμίως, οι οποίες, στο σύνολό τους, αποτελούν βασική αιτία αναπηρίας. Συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης είναι: διαρκής λύπη, απογοήτευση, απώλεια ενδιαφέροντος, αδυναμία ευχαρίστησης (ανηδονία), χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, κακή μνήμη, σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας, έλλειψη ενεργητικότητας, βραδύτητα, προβλήματα ύπνου, διαταραγμένη όρεξη. Εκδηλώνεται στο 4,4% του πληθυσμού παγκοσμίως, καθιστώντας την ως την πιο διαδεδομένη ψυχική διαταραχή. Την ακολουθούν οι αγχώδεις διαταραχές με ποσοστό 3,6% και συμπτώματα όπως κρίσεις πανικού, κοινωνική φοβία, αεικινησία, φοβίες και διαταραχές ύπνου. Και οι δύο αυτές διαταραχές γίνονται αιτία πρόκλησης άλλων ασθενειών αλλά και θανάτου.
Με τόσο υψηλά ποσοστά κατάθλιψης και αγχωδών διαταραχών και αποδεδειγμένη σύνδεση των δύο ασθενειών με τις δερματοπάθειες, η μελέτη των επιπτώσεων της ατοπικής δερματίτιδας στην ψυχική υγεία καθίσταται ουσιώδης. Αποτελέσματα ερευνών υπογραμμίζουν τη σημασία μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την μείωση των ψυχικών διαταραχών στους πάσχοντες από ατοπική δερματίτιδα.
Συγκεκριμένα, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο σε 2.569.030 ενήλικες, εκ των οποίων 526.808 με τη δερματοπάθεια, παρατηρήθηκε αυξημένη εκδήλωση πρωτοεμφανιζόμενης κατάθλιψης και άγχους. Επιπλέον, η σοβαρότητα του εκζέματος επηρέασε αναλογικά την επιδείνωση της κατάθλιψης του πάσχοντος. Δεν παρατηρήθηκε εντούτοις σύνδεση μεταξύ σοβαρότητας του εκζέματος και πρωτοεμφανιζόμενου άγχους.
Σε άλλη έρευνα που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο ασχολήθηκε με τις επιπτώσεις στα παιδιά. Ενέσκηψε στην ανακάλυψη της πιθανής σχέσης μεταξύ ατοπικής δερματίτιδας και εσωτερικοποίησης συμπεριφορών κατάθλιψης σε αυτές τις ηλικίες. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν και πάλι την αναγκαιότητα της περαιτέρω μελέτης της επίδρασης της θεραπείας της ατοπικής δερματίτιδας στον ύπνο και την ψυχική υγεία εν γένει, και για μια φορά ακόμη επισημάνθηκε ότι η κατάθλιψη με εσωτερικοποίηση συμπεριφορών παρουσιάζονται συνήθως σε μικρή ή και παιδική ηλικία και η έγκαιρη αντιμετώπισή τους θα συνεισέφερε σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των μικρών ασθενών, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
«Συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας όπως ο κνησμός αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με κρέμες. Για τη φλεγμονή συνιστώνται ενέσεις, χάπια ή κρέμες ανάλογα με τη σοβαρότητα του εκζέματος. Οι βλάβες του δέρματος και η θεραπεία τυχών μολύνσεων από το ξύσιμο κατά τον κνησμό, συνήθως αντιμετωπίζονται με φαρμακευτικές αγωγές από το στόμα.
Στην καταπράυνση των συμπτωμάτων του εκζέματος εξαιρετικά επωφελής καθίσταται και η φωτοθεραπεία, κατά την οποία το δέρμα εκτίθεται σε φυσικό ηλιακό φως για συγκεκριμένο χρόνο, ενώ άλλες μορφές φωτοθεραπείας χρησιμοποιούν υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) και στενού φάσματος UVB, είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με φάρμακα.
Περαιτέρω τρόποι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων των δερματοπαθειών τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνουν φάρμακα βιοτεχνολογίας με μονοκλωνικά αντισώματα που αναπτύσσονται ειδικά για συγκεκριμένη θεραπεία, συνυπολογίζοντας τους βιολογικούς παράγοντες και εξατομικεύοντας την αντιμετώπιση κάθε φορά ανάλογα με τον ασθενή.
Σε κάθε περίπτωση και ιδιαιτέρως στους ανηλίκους με εκτεταμένες βλάβες – οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καλύπτουν πάνω από το μισό της επιφάνειας του δέρματος – θα πρέπει να στοχεύουμε στην αντιμετώπιση του εκζέματος θεραπεύοντας κάθε παράγοντα που οδηγεί στην έξαρσή του καθώς και κάθε συνέπεια που επιφέρει» τονίζει ο δρ Χρήστος Στάμου.