Αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των μαθητών με λεύκη έχει ο εκφοβισμός που υφίστανται από τον περίγυρό τους. Τα παιδιά αυτά καλούνται να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για την αποδοχή των συμμαθητών τους και συχνά δεν πετυχαίνουν τον στόχο τους, λόγω της διαφορετικότητάς τους. Η σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση που εκφράζεται με λεκτικές προσβολές ή με σωματική βία επηρεάζει σοβαρά την ένταξη και κοινωνικοποίησή τους στο σχολικό περιβάλλον και τις επιδόσεις τους, με απώτερη συνέπεια την έκπτωση στην ποιότητα ζωής τους.
Τα παιδιά του δημοτικού δεν αντιμετωπίζουν τόσο έντονα ή συχνά προβλήματα όσο τα παιδιά του Γυμνάσιου ή του Λυκείου που έχουν έντονες αντοιχτόχρωμες κηλίδες στο δέρμα τους. Είναι πιθανότερο να είναι πιο εσωστρεφή, να μην πιστεύουν στον εαυτό τους, να δυσκολεύονται να πλησιάσουν στους συμμαθητές τους για να συνάψουν φιλίες και είναι λιγότερο ευπροσάρμοστα. Είναι συχνά δακτυλοδεικτούμενα, και η περιθωριοποίηση που βιώνουν είναι πιθανό να οδηγήσουν σε κατάθλιψη και φόβο για την αλληλεπίδραση τους με τους άλλους.
Όπως μας εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου, η δερματική αυτή αυτοάνοση πάθηση επηρεάζει τα μελανοκύτταρα. Σταδιακά αρχίζουν να εμφανίζονται ανοιχτότερες κηλίδες στο δέρμα, οπουδήποτε στο σώμα (πρόσωπο, κορμός και άκρα), αλλά και στα μαλλιά των ασθενών. Εντονότερα ορατές είναι στα μελαχρινά δέρματα. Δεν έχουν συγκεκριμένο σχήμα και ενώ στην αρχή το μέγεθός τους είναι μικρό με το πέρασμα του χρόνου αυτό μεταβάλλεται.
Η λεύκη εμφανίζεται κυρίως σε ανθρώπους κάτω των 30, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να επηρεάσει άτομα κάθε ηλικίας. Οι πάσχοντες, που το ποσοστό τους αγγίζει το 1-2% του παγκόσμιου πληθυσμού, πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτήν, καθώς σπανίζουν οι περιπτώσεις που η νόσος εξαφανίζεται.
Οι περισσότεροι έχουν γενικευμένη λεύκη, δηλαδή οι κηλίδες αναπτύσσονται συμμετρικά σε όλο το σώμα. Οι νεώτεροι μπορεί να εμφανίσουν τμηματική λεύκη, η οποία μπορεί να σταματήσει μετά από 1-2 χρόνια. Σε άλλους επηρεάζεται μόνο μια μικρή περιοχή του σώματός τους (εντοπισμένη ή εστιακή λεύκη), σε άλλους μόνο η μια πλευρά του σώματος (Segmental Vitiligo) και σε άλλους το μεγαλύτερο μέρος του (Universal Vitiligo)
Παρότι οι αιτίες εμφάνισής της είναι ποικίλες και όχι απολύτως σαφείς, ένας συχνός λόγος είναι το οξειδωτικό στρες, που ο οργανισμός δεν μπορεί να πολεμήσει. Αυτή η μη μεταδοτική νόσος μπορεί να είναι απόρροια ενός γεγονότος που έχει προκαλέσει έντονο συναισθηματικό στρες. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις οι λόγοι δεν είναι ψυχολογικοί. Έχουν παρατηρηθεί περιστατικά που αιτία πυροδότησης της λεύκης ήταν ένα έγκαυμα από τον ήλιο ή η έκθεση σε κάποιο χημικό.
Οι άνθρωποι με σκουρόχρωμη επιδερμίδα αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς η αντίθεση με τα αντοιχτόχρωμα τμήματα της επιδερμίδας είναι εντονότερη. Αυτοί είναι που απευθύνονται συχνότερα στους δερματολόγους, προκειμένου να ενημερωθούν για την ύπαρξη κάποιου τρόπου θεραπείας. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια θεραπευτική μέθοδος που να προσφέρει πλήρη ίαση, αλλά τρόποι μείωσης της χρωματικής αντίθεσης.
Η κάλυψη της αποχρωματισμένης περιοχής με make up είναι η συνηθέστερη επιλογή των πασχόντων, καθώς είναι αποτελεσματική και γρήγορη. Ωστόσο είναι κουραστική η συχνή επανάληψη της διαδικασίας. Μια άλλη επιλογή είναι τα προϊόντα μαυρίσματος, που κάνουν το πρόβλημα λιγότερο αισθητό. Όμως, σπανίως το αποτέλεσμα είναι φυσικό. Σύμφωνα με τον δρ Στάμου, «υπάρχουν διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπείες, που εφαρμόζονται τοπικά. Πρόκειται για τα λεγόμενα κορτικοστεροειδή που βοηθούν στην επαναφορά του χρώματος, μέσω της αντιμετώπισης της φλεγμονής. Το πρόβλημα με αυτά είναι ότι αφενός μπορεί να έχουν παρενέργειες, όπως π.χ. η λέπτυνση του δέρματος μετά από παρατεταμένη χρήση, και αφετέρου ενδείκνυται για περιπτώσεις που η λεύκη δεν καλύπτει μεγάλο μέρος του σώματος.
Άλλες επιλογές είναι η φωτοθεραπεία, η θεραπεία με λέιζερ και η χειρουργική θεραπεία. Η φωτοθεραπεία που γίνεται με μονοχρωματικό φως στενού φάσματος (Excimer Laser), είναι αποτελεσματική στον επαναχρωματισμό του δέρματος, αλλά ενδείκνυται σε όσους ξεκινούν νωρίς τη θεραπεία και σε εκείνους που έχουν εντοπισμένη νόσο. Είναι μια γρήγορη και ασφαλής μέθοδος και για το λόγο αυτό επιτρέπεται να εφαρμόζεται 2 έως 3 φορές την εβδομάδα. Στα πλεονεκτήματά της περιλαμβάνονται η δυνατότητα καταστολής της επίθεσης που δέχονται τα μελανοκύτταρα από τον οργανισμό.
Όταν το πρόβλημα δεν είναι εντοπισμένο αλλά γενικό, η καταλληλότερη μέθοδος αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της λεύκης είναι η χημειοφωτοθεραπεία (PUVA), η οποία δεν είναι άλλη από τον συνδυασμό φωτοθεραπείας μετά από τοπική χρήση ψωραλενίου, μιας ουσίας που λειτουργεί ως φωτοευαισθητοποιητής. Πρόκειται για μια επιλογή που εφαρμόζεται 2 φορές εβδομαδιαίως. Παρότι είναι αποτελεσματική θεραπεία, συστήνεται μόνο σε άτομα άνω των 12 ετών.
Επί αδυναμίας επίτευξης του επιθυμητού αποτελέσματος, προτείνεται η χειρουργική θεραπεία με Micrografs, ενώ η απώτατη λύση είναι ο αποχρωματισμός του υγιούς δέρματος με την τοπική εφαρμογή μονοβενζόνης.
Όπως επισημαίνει ο δρ Χρήστος Στάμου, η ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη μέθοδος αντιμετώπισης των συμπτωμάτων είναι η θεραπεία με Excimer Laser. «Πάνω από το ένα τρίτο των πασχόντων αναπτύσσουν ψυχολογικά ή ψυχιατρικά προβλήματα, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε ακραίες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Παρότι οι επιστήμονες καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την εξεύρεση όλο και πιο αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών, ορισμένες φορές η ταυτόχρονη ψυχολογική υποστήριξη από κάποιον ειδικό, βοηθά στην ευκολότερη διαχείριση της πάθησης», καταλήγει.
by 