Ευάλωτο στις υψηλές θερμοκρασίες είναι το ανθρώπινο δέρμα, αφού μπορεί να γίνουν αιτία άγνωστων στην πλειονότητα των ανθρώπων, προβλημάτων. Περισσότερο πλήττονται οι γυναίκες και τα μικρά παιδιά, το δέρμα των οποίων είναι πιο ευαίσθητο συγκριτικά με αυτό των ανδρών.
Δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, η οποία δεν απειλεί μόνο το περιβάλλον, την κοινωνία, την οικονομία αλλά και την υγεία, η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας θα εντείνει τα προσεχή χρόνια τις δερματικές βλάβες που προκαλούνται από την υπερβολική ζέστη. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εξοικειωθούμε, γνωρίζοντας καλύτερα τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στο όργανο που λειτουργεί σαν ασπίδα όλων των άλλων.
«Οι ακραίες θερμοκρασίες που βιώνουμε ολοένα και συχνότερα στη χώρα μας το καλοκαίρι θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του δέρματος. Το σπουδαιότερο και πιο επικίνδυνο είναι η αφυδάτωση, γιατί δεν περιορίζεται στους δερματικούς ιστούς, αλλά αφορά στο σύνολο του οργανισμού. Η ταχύτερη απώλεια των υγρών μέσω της εφίδρωσης και η ελλιπής αναπλήρωσή του, αφήνει το δέρμα αφυδατωμένο, ξηρό και θαμπό. Λόγω των χαμηλών επιπέδων υγρασίας και φυσικών ελαίων χάνει την λεία υφή του, εμφανίζει ρωγμές και προκαλεί κνησμό. Επιπλέον, χάνει τη φυσική άμυνά του και γίνεται ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Επίσης, ο καυτός αέρας που χτυπά το δέρμα το γερνά πρόωρα. Γρήγορα εμφανίζονται λεπτές γραμμές και ρυτίδες. Κάτω από τα μάτια παρουσιάζονται μαύροι κύκλοι, τα χείλη ξεφλουδίζουν και ενίοτε αιμορραγούν», προσθέτει.
Η ζέστη μειώνει, επιπλέον, τα επίπεδα αντιοξειδωτικών και αυξάνει τις πρωτεΐνες που καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης, οι οποίες βρίσκονται στο χόριο, προκαλώντας λεπτές γραμμές και χαλάρωση.
Η επαρκής πρόσληψη υγρών, που περιλαμβάνουν νερό και φυσικούς χυμούς (όχι καφέ και αναψυκτικά) προστατεύει το δέρμα από την πρόωρη γήρανση. Όταν η βλάβη όμως έχει προκληθεί, μόνο η εφαρμογή θεραπειών που πραγματοποιούνται από γιατρούς μπορούν να επαναφέρουν το δέρμα, ενισχύοντας την υγρασία του ή απαλύνοντας τις βλάβες, όπως το botox, το υαλουρονικό οξύ, το λίφτινγκ με νήματα και το υγρό λίφτινγκ.
Βεβαίως, δεν αντιδρούν όλα τα δέρματα το ίδιο στις υψηλές θερμοκρασίες. Αναλόγως του τύπου, οι επιπτώσεις της ζέστης είναι διαφορετική. Στα λιπαρά δέρματα (που είναι περισσότερο ευάλωτα απ’ ότι νομίζουμε) προκαλεί υπερέκκριση σμήγματος και επομένως αύξηση του κινδύνου ακμής και ροδόχρου ακμή. Έτσι, οι ασθενείς είναι υποχρεωμένοι να καθαρίζουν με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή το δέρμα τους και να παρακολουθούνται στενότερα από τον δερματολόγο τους. Για τις έντονες βλάβες υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, όπως χημικά πήλινγκ και φωτοθεραπεία.
Οι υψηλές θερμοκρασίες ευνοούν επίσης τη θυλακίτιδα! Ο λόγος είναι ο ξηρός αέρας που συχνά τις συνοδεύει, ο οποίος αυξάνει τα νεκρά δερματικά κύτταρα, τα οποία φράζουν τους πόρους. Συχνό αποτέλεσμα αυτού είναι η μόλυνση και η εμφάνιση σπυριών. Προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη, απαιτούνται συχνά ντους, η επιλογή άνετων ρούχων και όχι εκείνων που κολλάνε στο δέρμα και τρίβονται με την κίνηση επάνω του.
Η εφίδρωση, που επιτρέπει στον οργανισμό να αντιμετωπίσει τις υψηλές θερμοκρασίες, ευθύνεται για την ανάπτυξη θερμικού εξανθήματος, εξαιτίας του εγκλωβισμού του ιδρώτα από τους φραγμένους πόρους. Για την αποφυγή τους, στόχος θα πρέπει να είναι η μείωση της εφίδρωσης, η οποία θα προστατεύσει και από την ανάπτυξη μυκήτων όταν εντοπίζεται ανάμεσα στα δάκτυλα των ποδιών.
Η υπερμελάγχρωση είναι άλλη μια επίπτωση της έκθεσης σε θερμότητα εξαιτίας της υπερπαραγωγής χρωστικής ουσίας από τα μελανινοκύτταρα. Παρότι υπάρχουν προϊόντα που μπορούν να εξαφανίσουν τις κηλίδες που εμφανίζονται στο δέρμα, σε εκτεταμένες ή έντονες περιπτώσεις μόνο οι θεραπείες με λέιζερ και χημικά πίλινγκ, μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Όταν η θερμοκρασία “χτυπά κόκκινο” αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης ή επιδείνωσης της δερματίτιδας εξ επαφής, παρατρίμματος (intertrigo), κυρίως στα άτομα με υπερβολικό βάρος ή σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης παρατηρείται έξαρση της χολινεργικής κνίδωσης, μιας πάθησης που προκαλεί ερυθρότητα για λίγες ώρες την ημέρα.
«Τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την αποφυγή όλων των δερματικών παθήσεων που προκαλούνται από τη ζέστη είναι απλά:
- αλλαγή της διατροφής κατά τη διάρκεια των ημερών με καύσωνα με κατανάλωση περισσότερων λαχανικών και φρούτων και αύξηση των υγρών που προσλαμβάνονται. Αυτά αρκούν για να θωρακιστεί ο οργανισμός και να αποφευχθεί η αφυδάτωση.
- καθαρισμός του δέρματος και η εφαρμογή ενυδατικής κρέμας, η οποία θα προστατεύσει το δέρμα και δεν θα χάσει υγρασία,
- η επιλογή ρούχων που “αναπνέουν”, δηλαδή βαμβακερά ή λινά, που είναι ελαφρά και φαρδιά,
- η χρήση παπουτσιών που δεν επιτρέπουν την εφίδρωση των ποδιών,
- η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους όπου οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες,
- τα συχνά ντους και
- η διατήρηση του δέρματος σε στεγνή κατάσταση», συμβουλεύει ο δρ Χρήστος Στάμου.