Καθημερινή υπενθύμιση της φθαρτότητάς μας και μάρτυρας της ταχύτητας που γερνά ο οργανισμός μας αποτελεί η εμφάνιση στο πρόσωπο εκείνων των σκούρων κηλίδων που μοιάζουν με ελιές. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων άνω των 40 με 50 κάθε φορά που αντικρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη καταθλίβονται, βλέποντας τα σημάδια που δημιουργεί ο χρόνος, στην κατά τα άλλα καλοδιατηρημένη, ενδεχομένως, εμφάνισή τους. Εξίσου αρνητική είναι και η εντύπωση που δίνουν στους άλλους, οι οποίοι όταν αντικρίζουν πρόσωπα με σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση, όπως ονομάζεται αυτή η δερματική βλάβη, απομακρύνονται υπό τον αδικαιολόγητο φόβο της μετάδοσής τους.
«Πρόκειται για μια καλοήθης εξεργασία, η οποία μοιάζει πολύ με μεγάλη ελιά. Το σχήμα, το μέγεθος, το χρώμα και η όψη της ποικίλει. Μια σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση μπορεί να είναι στρογγυλή ή οβάλ, να έχει λευκό, ανοιχτό, σκούρο καφέ ή σχεδόν μαύρο χρώμα, να είναι λεία και κηρώδης είτε τραχιά και κοκκιώδης, με μέγεθος από μερικά χιλιοστά έως 3 εκατοστά. Άλλοτε εμφανίζεται μια και άλλοτε περισσότερες, όχι μόνο στο πρόσωπο αλλά παντού στο σώμα εκτός από τις παλάμες και τις πατούσες. Οι λευκές επιδερμίδες φαίνεται να επηρεάζονται συχνότερα», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. «Παρότι έχουν μια άσχημη εμφάνιση και μοιάζουν με κακοήθεις όγκους, είναι απολύτως ακίνδυνα, αν και έχουν σημειωθεί περιπτώσεις ανάπτυξης όγκων και μελανώματος εντός αυτών των βλαβών. Μόνο η ξαφνική εμφάνιση πολλών μαζί είναι ανησυχητική, διότι αποτελεί ένδειξη κακοήθειας εσωτερικού οργάνου», συμπληρώνει.
Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε τον λόγο που εμφανίζονται οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις. Έχει παρατηρηθεί ωστόσο ότι είναι… “οικογενειακή υπόθεση”, δηλαδή υπάρχει κληρονομική τάση. Επίσης, το ποσοστό έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της ζωής φαίνεται να είναι επιβαρυντικός παράγοντας, χωρίς να σημαίνει ότι εμφανίζονται μόνο σε σημεία του σώματος που εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι πολλαπλές σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις μπορεί να προκύψουν και μετά από φλεγμονώδη δερματοπάθεια.
Δυστυχώς, με την πάροδο των ετών ο αριθμός τους στο σώμα μπορεί να αυξηθεί, όχι όμως γιατί εξαπλώνονται οι υπάρχουσες αλλά γιατί εμφανίζονται νέες σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις.
Μελέτες απ’ όλον τον κόσμο δείχνουν το μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που έχουν αυτές τις δερματικές βλάβες. Από τα αποτελέσματα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, φάνηκε ότι το 88% των ατόμων άνω των 64 ετών είχαν κάποιας μορφής σμηγματορροϊκή υπερκεράτωση. Μια άλλη που διεξήχθη στην Αυστραλία σε 100 άτομα, (νοσοκομειακό προσωπικό και ασθενείς), το 12% των ατόμων ηλικίας 15-25 ετών, το 79% των ατόμων ηλικίας 26-50 ετών και το 100% των ανθρώπων ηλικίας 51 και άνω είχαν σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις. Ο μέσος αριθμός τους ανά άτομο αυξανόταν με την ηλικία. Ήταν 6 στην ομάδα ηλικίας 15-25 ετών, 5 στην ομάδα ηλικίας 26-50 ετών, 23 στην ομάδα ηλικίας 51-75 ετών και 69 σε άτομα άνω των 75 ετών. «Βλέπουμε λοιπόν ότι η εμφάνισή τους δεν περιορίζεται σε ένα ηλικιακό εύρος, απλώς είναι σημαντικά περισσότερες σε ηλικιωμένα άτομα», σημειώνει ο δρ Στάμου.
Παρότι δεν προκαλούν πόνο, ορισμένοι ασθενείς νοιώθουν κάποια ενόχληση ή κνησμό. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που η αύξηση του μεγέθους τους με τα χρόνια προκαλεί τραυματισμούς, αιμορραγία ή και τοπική μόλυνση.
Όταν πρωτοεμφανίζονται είναι δεδομένη η αναζήτηση διάγνωσης από τον δερματολόγο, αλλά αυτό δεν συμβαίνει κάθε φορά που προκύπτει μια ή περισσότερες βλάβες, συμπεριφορά που μπορεί να οδηγήσει σε μη έγκαιρη εύρεση ενός δυσπλαστικού σπίλου ή ακόμη χειρότερα ενός μελανώματος. Γι’ αυτόν τον λόγο συστήνεται ο τακτικός έλεγχος του δέρματος και κατά περίπτωση η χαρτογράφηση των σπίλων, κυρίως σε άτομα με μεγάλο αριθμό σπίλων ή δυσπαστικών σπίλων, με ιστορικό μελανώματος και σε ανοσοκατεσταλμένους.
Η κλινική εξέταση είναι αρκετή συνήθως για να διαγνωστεί η σμηγματορροϊκή υπερκεράταωση. Ο δερματολόγος παραπέμπει σε περαιτέρω εξετάσεις (δερματοσκόπηση ή βιοψία) μόνο όταν υπάρχει αβεβαιότητα ή υποψία κακοήθειας.
Υπάρχουν πολλές επιλογές για την αφαίρεση της αντιαισθητικής αυτής βλάβης, όπως η κρυοθεραπεία, η διαθερμοπηξία- ηλεκτροχειρουργική, η απόξεση ή αφαίρεση με νυστέρι και η επέμβαση με λέιζερ.
«Συνήθως οι πάσχοντες από μια ή περισσότερες σμηγματορροϊκές υπερκεράτωσεις απευθύνονται στον δερματολόγο για να απαλλαγούν από αυτές, λόγω των αισθητικών προβλημάτων που προκαλούν, τα οποία έχουν συχνά βαριές επιπτώσεις στην ψυχολογία, την κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική ζωή. Η απαλλαγή από αυτές είναι απλή υπόθεση και ταχύτατη. Κάποιες φορές δεν απαιτείται καν δεύτερη επίσκεψη στο ιατρείο.
Το κυριότερο, όμως, είναι ότι η αφαίρεσή τους προσφέρει ψυχική ανάταση και καλύτερη ποιότητα ζωής», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.