Οι διατροφικές επιλογές κατά τη διάρκεια των γιορτών έχουν σημαντική επίδραση στα αυτοάνοσα νοσήματα. Όσοι πάσχουν από ψωρίαση και υιοθετούν, έστω και προσωρινά, τη δυτικού τύπου διατροφή έχουν αυξημένες πιθανότητες να δουν τα συμπτώματα να επιδεινώνονται. Τα λιπαρά, η ζάχαρη, το αλάτι και το αλκοόλ επιβαρύνουν τον οργανισμό, με αποτέλεσμα οι φολιδωτές πλάκες που δημιουργούνται στο δέρμα να “φουντώνουν”.
«Η περίοδος των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αρκετοί ασθενείς χαλαρώνουν το πρόγραμμα της διατροφής τους, βάζουν κιλά, στρεσάρονται, καπνίζουν περισσότερο, και κοιμούνται λιγότερο. Οι ανθυγιεινές επιλογές πυροδοτούν τη φλεγμονή και κατ’ επέκταση τα συμπτώματα της χρόνιας αυτής δερματοπάθειας.
Έτσι, συχνά τον μήνα που ακολουθεί καλούνται να αντιμετωπίσουν δερματικές πλάκες μεγαλύτερης έκτασης ή και έντασης με εντονότερο κνησμό ακόμα και σε διαφορετικά σημεία», επισημαίνει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Παρότι η έρευνα για τους λόγους που η διατροφή επηρεάζει τη νόσο συνεχίζεται, ήδη γνωρίζουμε ότι η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, λιπαρών, αλμυρών και γλυκών πρέπει να αποφεύγονται. Και αυτό διότι:
Το αλάτι
ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει την παρουσία φλεγμονωδών κυτοκινών. Επίσης, συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους. Από τα αποτελέσματα μιας έρευνας σε σχεδόν 450.000 άτομα, που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Autoimmunity, η σχέση επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά. Μετά από 14 χρόνια συστηματικής παρακολούθησης, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσα είχαν γενετική προδιάθεση και έβαζαν στο φαγητό τους περισσότερο αλάτι αντιμετώπιζαν 149% μεγαλύτερο κίνδυνο από εκείνους που δεν είχαν αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.
Η ζάχαρη
αυξάνει επίσης τα επίπεδα κυτοκινών, οι οποίες σχετίζονται με την άμυνα του οργανισμού. Για την εμφάνιση της εν λόγω φλεγμονώδους δερματοπάθειας εμπλέκεται η IL-23, ενώ οι IL-17 και IL-22 οδηγούν σε κυτταρικό πολλαπλασιασμό και φλεγμονή. Ίδια δράση έχουν και τα υποκατάστατα της ζάχαρης, εξαιτίας της αποθήκευσης της ενέργειας στα λιποκύτταρα.
Τα λιπαρά
που προέρχονται από πηγές όπως οι μαργαρίνες, τα βούτυρα, το κρέας και τα γαλακτοκομικά, οδηγούν επίσης σε φλεγμονή, αφού και αυτή η κατηγορία θρεπτικών συστατικών προκαλεί αύξηση των φλεγμονωδών κυτοκινών. Οδηγούν επίσης σε αύξηση του σωματικού βάρους, η οποία είναι γνωστός παράγοντας εμφάνισης και επιδείνωσης της νόσου. Αιτία είναι πρόκληση φλεγμονής στον λιπώδη ιστό.
Ορισμένοι ασθενείς που καταναλώνουν γαλακτοκομικά μπορούν να δουν επιδείνωση των συμπτωμάτων και λόγω δυσανεξίας στην καζεΐνη και τη λακτόζη ερεθισμό του εντέρου και πρόκληση φλεγμονής.
Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
αυξάνουν τα τελικά προϊόντα προηγμένης γλυκοζυλίωσης, που προάγουν τη φλεγμονή.
Το αλκοόλ
καταστέλλει το ανοσοποιητικό και αποτελεί παράγοντα εμφάνισης φλεγμονής. Πέραν της αρνητικής επίδρασης σε αυτό, γνωρίζουμε από μελέτες σε ποντίκια ότι η βλάβη που προκαλεί στο συκώτι επηρεάζει το δερματικό φραγμό. Πέραν της αύξησης των κυτοκινών προκαλεί και πολλαπλασιασμό ορισμένων άλλων κυττάρων (λεμφοκυττάρων κερατινοκυττάρων μαστοκυττάρων) που εμπλέκονται στην εμφάνιση της νόσου.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι τα Χριστούγεννα, αλλά και σε κάθε άλλη μεγάλη γιορτή, όπως και το καλοκαίρι, ξεφεύγουν από το συνηθισμένο διατροφικό πρόγραμμά τους. Τρώνε μεγαλύτερες ποσότητες, επιλέγουν τροφές πιο παχυντικές και ανθυγιεινές, μαγειρεύουν πιο βαριά με περισσότερες σάλτσες.
Αυτή η ανάγκη για χαλάρωση από το αυστηρό καθημερινό πρόγραμμα, διατροφικό και μη, την εορταστική περίοδο είναι κατανοητή. Ωστόσο, αυτή πέρασε και η επιστροφή σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει στην υποχώρηση των συμπτωμάτων της ψωρίασης. Οι ασθενείς καλό είναι να προτιμούν μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, αντιοξειδωτικά και ω-3. Η ιδανική φαίνεται να είναι η μεσογειακή διατροφή, η οποία βοηθά στον έλεγχο του βάρους και είναι πλούσια σε τροφές με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Η άσκηση, παράλληλα με την ισορροπημένη διατροφή, είναι επίσης ευεργετική και δύναται να οδηγήσει σε ύφεση των συμπτωμάτων. Η συμβολή της είναι τόσο ισχυρή που ορισμένοι ασθενείς, οι οποίοι γυμνάζονται και τρώνε υγιεινά, καταφέρνουν να μειώσουν τα φάρμακα που λαμβάνουν – δηλαδή αντί να παίρνουν χάπια ή ενέσεις βρίσκουν ανακούφιση μόνο με τοπικές θεραπείες. Ο συνδυασμός διατροφής και άσκησης αξίζει την προσπάθεια, αφού μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής χωρίς τον κίνδυνο παρενεργειών ή αλληλεπιδράσεων που έχουν τα φάρμακα.
Εξάλλου, το ποσοστό των ασθενών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αμελητέο. Αυτοί εκτός από τον υγιεινό τρόπο ζωής μπορούν να επωφεληθούν και από τη φωτοθεραπεία. Η θεραπεία αυτή αφορά στην έκθεσή τους σε τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία στο ιατρείο. Πρόκειται για μια ασφαλή, απολύτως ελεγχόμενη, μη επεμβατική διαδικασία, που σε ειδικά μήκη φωτός μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα συμπτώματα της πάθησης, επιβραδύνοντας την ανανέωση των κυττάρων που συσσωρεύονται στην επιδερμίδα.
Η στενού φάσματος ακτινοβολία έχει ιδιαίτερα ικανοποιητική δράση, αφού επισπεύδει την ύφεση, η οποία διαρκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», καταλήγει ο δρ Στάμου.