Παράγοντα κινδύνου αποτελεί η παχυσαρκία για την ανάπτυξη ακμής στους προεφήβους, μιας δερματοπάθειας που καλείται να αντιμετωπίσει το 80% των εφήβων. Μάλιστα, η σοβαρότητά της εξαρτάται από το βάρος – όσο μεγαλύτερο είναι τόσο εντονότερα είναι τα συμπτώματα της ακμής.
Μεταξύ των δύο φύλων, τα κορίτσια των 7-12 ετών υποφέρουν συχνότερα συγκριτικά με τους συνομιλήκους τους. Ζητούν δε συχνότερα από τους γονείς τους να τους στηρίξουν και να απευθυνθούν σε ειδικούς προκειμένου να απαλλαγούν το συντομότερο δυνατόν από τα μαύρα στίγματα ή τα κόκκινα σπυράκια που προκαλεί.
«Στην εποχή που ζούμε η έναρξη της προεφηβείας σε αυτές τις ηλικίες συντελείται νωρίτερα από ότι στα χρόνια των προγόνων μας, χωρίς αυτό να οφείλεται σε παθολογικά αίτια Παρότι δεν γνωρίζουμε τι πυροδοτεί την αύξηση των ορμονών στα νεαρότερα παιδιά, παρατηρούμε ότι οι παθήσεις που εκδηλώνονταν στην εφηβεία, τώρα εμφανίζονται ακόμα και σε παιδιά του δημοτικού.
Η συχνότερη δερματοπάθεια είναι η ακμή, η οποία προκαλείται από μια διαταραχή των σμηγματογόνων αδένων, οι οποίοι εκρέουν περισσότερο σμήγμα από το φυσιολογικό, με κύριο λόγο την έκρηξη των σεξουαλικών ορμονών. Οι ασθενείς έχουν, λοιπόν, λιπαρό δέρμα που εμφανίζει ποικιλόμορφα εξανθήματα, λόγω απόφραξης των πόρων του και ανάπτυξης μικροβίων στους θύλακες, τα οποία περιλαμβάνουν φαγέσωρες, βλατίδες, οζίδια και κύστεις.
Επειδή το μέγεθος των σμηγματογόνων αδένων είναι μεγαλύτερο στο πρόσωπο, τον λαιμό, τους ώμους, τα μπράτσα, το στήθος και τη πλάτη, τα σημεία του σώματος που εμφανίζουν συχνότερα ακμή είναι τα συγκεκριμένα», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Τις τελευταίες δεκαετίες άλλη μια αλλαγή έχει γίνει αισθητή, ταυτόχρονα με την εμφάνιση ακμής στα παιδιά προεφηβικής ηλικίας που ζουν σε οικονομικά εύρωστες περιοχές του πλανήτη: η αύξηση του σωματικού βάρους. Ένα υψηλό ποσοστό παιδιών και εφήβων έχουν παραπανήσια κιλά και αρκετοί επιστήμονες αναρωτήθηκαν εάν οι δύο αυτές νέες πραγματικότητες σχετίζονται.
Για να απαντηθούν οι απορίες τους πραγματοποιήθηκαν πολλές μελέτες, μεταξύ των οποίων και μία που τα ευρήματά της έγιναν γνωστά μέσω της δημοσίευσής τους στο επιστημονικό περιοδικό Pediatric Dermatology. Τα δεδομένα έδειξαν ότι πράγματι το περιττό βάρος έχει επιπτώσεις και στο δέρμα.
Η μελέτη διεξήχθη σε αγόρια και κορίτσια αυτών των ηλικιών που είχαν ήδη εκδηλώσει ακμή. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι πράγματι τα 643 είχαν τη νόσο και κατέγραψαν το βάρος τους και τον Δείκτη Μάζας Σώματός τους. Στην ομάδα ελέγχου περιλήφθηκε διπλάσιος αριθμός παιδιών με παρόμοια δημογραφικά χαρακτηριστικά, χωρίς τη δερματοπάθεια.
Βρέθηκε ότι πολύ περισσότερα κορίτσια είχαν ακμή, ποσοστό που αυξανόταν όσο μεγάλωναν. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι τα περισσότερα παιδιά με τη συγκεκριμένη δερματοπάθεια ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Οι επιστήμονες εξέτασαν έμμεσα την ένταση της πάθησης, μέσω της αξιολόγησης των φαρμάκων που λάμβαναν οι προέφηβοι για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Παρατήρησαν ότι λιγότερα παιδιά φυσιολογικού βάρους έπαιρναν φάρμακα από το στόμα και περισσότερα όσα ήταν υπέρβαρα. Οι παχύσαρκοι ήταν εκείνοι που λάμβαναν τα περισσότερα από τους προέφηβους και των 3 κατηγοριών. Τα ποσοστά που μετρήθηκαν ήταν αντίστοιχα 5%, 8,1% και 10,3%.
Τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά που διαγνώστηκαν με ακμή, διαπιστώθηκε ότι απευθύνονταν σε ειδικούς για παθήσεις που σχετίζονταν με το αυξημένο βάρος τους, όπου γινόταν η διάγνωση και της δερματοπάθειας. Από το σύνολο των ασθενών, πάνω από το 4% έπασχε από κάποια δυσλειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος και η συντριπτική πλειονότητά τους ήταν κορίτσια με μέση ηλικία τα 7,3 έτη.
«Όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος του παιδιού τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να αναπτύξει ακμή. Το ίδιο ισχύει και για τους έφηβους αλλά και για τους ενήλικες. Σε δεινότερη θέση φαίνεται να βρίσκονται τα κορίτσια, τα οποία ωριμάζουν σωματικά ταχύτερα από τα συνομήλικά τους αγόρια.
Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη, που οφείλεται τις περισσότερες φορές στο υπερβολικό βάρος αποτελεί παράγοντα εμφάνισης και επιδείνωση της ακμής.
Επομένως η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους πρέπει να επιδιώκεται από τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών και όταν αυτό δεν είναι εφικτό να αναζητείται ιατρική συνδρομή, αφού αυτά τα παιδιά έχουν μειωμένες πιθανότητες ανάπτυξης ακμής. Κι αν ακόμα, όμως, εμφανιστεί η ένταση των συμπτωμάτων είναι ηπιότερη οπότε και οι αγωγές που προτείνονται είναι ανάλογες.
Ο κίνδυνος ωστόσο δεν μηδενίζεται. Υπάρχουν άτομα κάθε ηλικίας με φυσιολογικό βάρος που έχουν σοβαρής μορφής ακμή. Γι’ αυτούς υπάρχουν αποτελεσματικές φαρμακευτικές αγωγές, όπως και εναλλακτικές επιλογές. Τρανό παράδειγμα η φωτοθεραπεία, η οποία είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος καταπολέμησης της ακμής, η οποία αναλόγως της έντασης των συμπτωμάτων εφαρμόζεται είτε αποκλειστικά είτε παράλληλα με άλλες αγωγές», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.