Πολυάριθμοι είναι οι λόγοι της τριχόπτωσης, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα να ενοχοποιούν κυρίως γενετικές διαταραχές, νόσους και φάρμακα. Οι ειδικοί έχουν κάνει λόγο και για την αρνητική επίπτωση των διαφόρων καλλυντικών θεραπειών που έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια. Μετά, όμως, από την παρατήρηση ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που υφίσταται αραίωση των μαλλιών τους ζουν σε πόλεις, δόθηκε το έναυσμα για να ερευνήσουν κι άλλους παράγοντες. Από τα ευρήματά τους συμπέραναν ότι ο λόγος ενδεχομένως να είναι η μόλυνση του αέρα.
Σύμφωνα με τον δερματολόγο-αφροδισιολόγο Δρ. Χρήστο Στάμου, η μετατροπή πολλών χωρών σε βιομηχανικές καθώς και σημαντικού αριθμού περιοχών σε αστικά κέντρα είχε ως αποτέλεσμα τη μόλυνση του περιβάλλοντος, με τις τραγικές επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. Εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι καταγράφονται σε ολόκληρο τον κόσμο κάθε χρόνο εξαιτίας αναπνευστικών και καρδιαγγειακών προβλημάτων. Σημαντικό είναι και το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα.
Ωστόσο, η περιβαλλοντική ρύπανση έχει αρνητική επίδραση και σε άλλα όργανα, όπως είναι το δέρμα και τα μαλλιά. Το μεγαλύτερο όργανο του σώματος εμφανίζει ξηροδερμία, ρυτίδες, λεπτές γραμμές και σκουρόχρωμες κηλίδες. Στα μαλλιά η επίπτωση γίνεται αντιληπτή με την πτώση τους.
Ερευνητές, επιδιώκοντας να ανακαλύψουν τον συσχετισμό μεταξύ ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τριχόπτωσης, εξέθεσαν ανθρώπινα πολυδύναμα κύτταρα του τριχοθυλακίου σε μια σειρά συγκεντρώσεων σωματιδίων ντίζελ και σκόνης, τα οποία έχουν διάμετρο 10 μικρόμετρα ή μικρότερα. Εικοσιτέσσερις ώρες αργότερα και μετά από τη χρήση μιας εργαστηριακής τεχνικής μοριακού ελέγχου, διαπίστωσαν ότι τα σωματίδια PM10 και τα σωματιδία ντίζελ μείωσαν τα επίπεδα της β-κατενίνης, μιας πρωτεΐνης που εμπλέκεται στην ενδυνάμωση της τριχοφυΐας και της μορφογένεσης, καθώς και έκπτωση των πρωτεϊνών cyclin D1, cyclin Ε και CDK2, που επίσης σχετίζονται με την ανάπτυξη και τη διατήρηση των τριχών. Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η μόλυνση τόσο μεγαλύτερη ήταν και η μείωση των επιπέδων των πρωτεϊνών.
Παρόμοια ήταν και τα ευρήματα μια άλλης μελέτης, από τα οποία φάνηκε ότι τα μικροσωματίδια στον αέρα δύνανται να αυξήσουν την ευαισθησία στο τριχωτό, προκαλώντας υπερέκκριση ελαίων, φαγούρα, πιτυρίδα, αλλά και πόνο στις ρίζες και τελικά σοβαρή τριχόπτωση, η οποία οφείλεται στην προσπάθεια του πάσχοντα να κατευνάσει τη φαγούρα ή να απαλλαχθεί από τον ερεθισμό που έχει προκληθεί από τους ρύπους.
Εκτός, όμως, από τον κίνδυνο που υπάρχει από την κατ’ εξακολούθηση έκθεση σε μολυσμένη ατμόσφαιρα, ο ίδιος κίνδυνος ελλοχεύει και από την παραμονή σε εσωτερικούς χώρους όπου λειτουργούν κλιματιστικές μονάδες. Αιτία είναι η απελευθέρωση πτητικών οργανικών ενώσεων, οι οποίες εισέρχονται στο χόριο, προκαλώντας οξειδωτικό στρες και τελικά απώλεια τριχών.
«Ο αέρας μολύνεται από σωματίδια αιθάλης και καπνού, από σκόνη, γύρη, αλλεργιογόνα και ακάρεα. Κυρίως, όμως, τα αιωρούμενα σωματίδια προέρχονται από την καύση ορυκτών και βιομάζας, όπως και από την παραγωγή οικοδομικών υλικών. Αναλόγως του μεγέθους τους κατατάσσονται στα PM10 και στα PM2,5, όπου ο αριθμός καθορίζει και τη μέγιστη διάμετρό τους. Πέραν αυτών ιδιαίτερα επιβλαβής είναι και ο καπνός από τα τσιγάρα και τη φωτιά. Έχει αποδειχθεί ότι οι ουσίες που περιέχονται στα τσιγάρα και έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση καρκίνου μπορούν να βλάψουν και τις τρίχες. Ο καπνός που εκλύεται από οτιδήποτε καιόμενο πέραν των προϊόντων καπνίσματος μπορεί να προκαλέσει φαγούρα και πιτυρίαση», προειδοποιεί ο Δρ. Στάμου.
Βλαβερή έχει κριθεί ότι είναι και η έκθεση στην κοινή οικιακή σκόνη, διότι οι μικροοργανισμοί που περιέχει έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν την τρίχα και τον θύλακά της. Οι αλλαγές είναι προοδευτικές και ο μη εντοπισμός τους προκειμένου να γίνουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις, μπορεί να οδηγήσει σε ανδρογενετική αλωπεκία.
Η τριχόπτωση που οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να υφίσταται ταυτόχρονα με την ανδρογενετική αλωπεκία ή να την μιμείται, γι’ αυτόν τον λόγο οι γιατροί θα πρέπει να λαμβάνουν με ευλαβική προσοχή το ιστορικό και να προβαίνουν σε τριχοσκοπική αξιολόγηση, ούτως ώστε να είναι σε θέση να εκτιμήσουν σωστά και να προτείνουν την κατάλληλη θεραπεία.
«Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οι συγκεντρώσεις των PM10 και των PM2,5 δεν πρέπει να υπερβαίνουν, κατά μέσο όρο τα 20μg/m3 ετησίως (με 50 μg/m3 μέση ημερήσια τιμή) και τα 10 μg/m3 ετησίως (με 25 μg/m3 ημερησίως), αντιστοίχως. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαμε να αποφύγουμε τις δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Όμως, παρά τις προσπάθειες αρκετές φορές τα όρια αυτά ξεπερνιόνται. Έτσι, όσοι ενδιαφέρονται για την προστασία των μαλλιών θα πρέπει να επιλέξουν να ζουν σε περιβάλλον χωρίς υπερβολική ρύπανση και να διατηρούν τα μαλλιά και το τριχωτό της κεφαλής καθαρά. Παράλληλα με το λούσιμο, δεν θα πρέπει να παραλείπουν την ενυδάτωση και την εβδομαδιαία βαθιά περιποίησή τους. Επίσης, όταν είναι εφικτό, να χρησιμοποιούν μαντήλες και καπέλα, και να αποφεύγουν τις υψηλές θερμοκρασίες στις συσκευές περιποίησης μαλλιών», προειδοποιεί ο Δρ. Χρήστος Στάμου.