Δυσκολίες διαχείρισης τόσο των σωματικών συμπτωμάτων όσο και των ψυχολογικών επιπτώσεων ορισμένων δερματικών παθήσεων αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά και έφηβοι. Η εμφάνιση του δέρματός τους έχει άμεσες συνέπειες στις σχολικές επιδόσεις τους, αφού τα νεότερα παιδιά υφίστανται τα πειράγματα των συμμαθητών τους ή ακόμα και περιθωριοποίηση. Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν ακόμα δυσκολότερα τον κοινωνικό αποκλεισμό που μπορεί να επιφέρει μια εμφανής δερματική βλάβη ή νόσος, καθώς στη περίοδο που διανύουν η θέση τους στο κοινωνικό περιβάλλον τους προσδιορίζεται κυρίως βάσει του παρουσιαστικού τους.
«Τα παιδιά από 5 ετών και πάνω βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο της προσοχής των φίλων και συμμαθητών τους λόγω της διαφορετικότητας του δέρματός τους, γεγονός που τους δημιουργεί συναισθηματικά προβλήματα. Μια έρευνα του 2020 έδειξε ότι σχεδόν το σύνολό τους (98%) επηρεάζεται ψυχολογικά, αλλά το ποσοστό των παιδιών που λαμβάνει βοήθεια από ειδικό προκειμένου να ξεπεράσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει δεν ξεπερνά το 18%. Στην εφηβεία, τότε που οι ορμονικές αλλαγές γίνονται αιτία εμφάνισης κάποιων παθήσεων του δέρματος, οι επιπτώσεις και οι αντιδράσεις είναι ακόμα εντονότερες και η ψυχολογική υποστήριξη είναι ακόμα πιο χρήσιμη», μας εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Η έρευνα για τις ψυχολογικές επιπτώσεις των παθήσεων του δέρματος στους εφήβους βρίσκεται σε εξέλιξη. Με ενδιαφέρον αναμένονται τα αποτελέσματα μίας μελέτης με επικεφαλής επιστήμονες από το King’s College του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο του Newcastle, η οποία εξετάζει το έκζεμα και την ιχθύαση.
Η ιχθύαση δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στο ευρύ κοινό. Δεν είναι μία πάθηση αλλά είναι μια ομάδα παθήσεων που δεν θεραπεύονται. Χαρακτηριστικό όλων είναι ότι προκαλούν ξηρό και φολιδωτό δέρμα. Σε αντίθεση με άλλες δερματοπάθειες που γίνονται αιτία παρόμοιων συμπτωμάτων, στη συγκεκριμένη δεν υπάρχουν εξάρσεις και υφέσεις, αλλά το παιδί βλέπει μονίμως το δέρμα του να ξεφλουδίζει. Η εμφάνιση αυτή του δέρματος προκαλεί bullying από τους φίλους και συμμαθητές, συμπεριφορά που είναι δύσκολο να ξεπεράσει χωρίς τη συνδρομή κάποιου ειδικού.
Το έκζεμα εμφανίζεται στο 15,5% έως 20% των παιδιών, κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Προκαλεί κνησμό και ερεθισμό του δέρματος, αν και τα συμπτώματα είναι διαφορετικά σε κάθε άτομο, αναλόγως της ηλικίας και διαφόρων άλλων παραγόντων. Δυστυχώς, όμως, δεν επηρεάζει μόνο το δέρμα. Ο κνησμός που προκαλεί συχνά είναι εντονότερος τη νύχτα, οπότε τα παιδιά δεν κοιμούνται καλά ούτε αρκετά, ξυπνούν κουρασμένα, αδυνατούν να συγκεντρωθούν και να απομνημονεύσουν. Η πάθηση προκαλεί επίσης καθυστέρηση ανάπτυξης και γνωστικές και μαθησιακές δυσλειτουργίες, όπως και υπερκινητικότητα. Το έκζεμα επηρεάζει και τον ψυχικό τους κόσμο, αφού τους γεμίζει άγχος, αλλά και κατάθλιψη.
Επίσης, κακή είναι η ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων που πάσχουν από ακμή, ψωρίαση και λεύκη.
Ιδιαίτερα η ακμή είναι με απόσταση η χειρότερη πάθηση, αφού τις περισσότερες φορές εμφανίζεται στο πρόσωπο. Είναι πολύ συχνή μεταξύ των εφήβων, που τους δημιουργεί ανασφάλεια και αίσθημα κατωτερότητας. Υπάρχουν μάλιστα και ορισμένοι που σκέφτονται ακόμα και την αυτοκτονία εξαιτίας της εμφάνισής τους, αφού αυτή έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε κάθε τομέα της ζωής τους.
Η ψωρίαση είναι αρκετά σπανιότερη νόσος – πλήττει στο 0,7% των παιδιών. Όμως οι μικροί ασθενείς ενοχλούνται ψυχικά περισσότερο απ’ ότι εκείνα που πάσχουν από επιληψία ή διαβήτη. Το άγχος και η κατάθλιψη κυριαρχούν όχι μόνο στους πάσχοντες αλλά και στους γονείς τους, αφού πάνω από το ένα τρίτο αυτών βιώνουν την ίδια κατάσταση με τα παιδιά τους.
Εμφανής μπορεί να είναι και η λεύκη, όχι όμως πάντα. Μόνο όταν εμφανίζεται στο πρόσωπο ή στα χέρια. Όταν συμβαίνει αυτό, τα παιδιά στεναχωριούνται, αλλά οι έφηβοι ακόμα περισσότερο, αφού το ποσοστό από 45% στα παιδιά μέχρι 6 ετών, αυξάνεται σταδιακά στο 96% στους εφήβους μεταξύ 15-17 ετών.
«Οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν αυτές οι δερματοπάθειες στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των παιδιών και των εφήβων είναι πολυάριθμες. Ωστόσο, έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε, προκειμένου να προστατεύσουμε τους ασθενείς αυτών των ηλικιών. Για να το καταφέρουμε αυτό, με τα μέσα και τις γνώσεις που διαθέτουμε σήμερα, θα πρέπει να φροντίζουμε για την κατά το δυνατόν ταχύτερη θεραπεία τους, και για τις παθήσεις που δεν θεραπεύονται να χορηγούμε γρήγορα την ενδεδειγμένη αγωγή προκειμένου να μειωθούν τα συμπτώματα.
Έτσι οι μικροί ασθενείς θα αποφύγουν τον πιθανό κοινωνικό στιγματισμό. Στην όλη προσπάθεια, η οικογένεια, οι δάσκαλοι αλλά και ψυχολόγοι θα πρέπει να συνδράμουν τα μέγιστα, προκειμένου να βοηθήσουν τα παιδιά να θωρακιστούν ώστε να μην επηρεάζονται από τα πειράγματα των συνομηλίκων τους», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.